Kronik Sırt Ağrısı
Kronik Sırt Ağrısı nedir ?
Kronik Sırt ağrısı çoğu insanın hayatında en az bir kez yaşadığı bir durumdur. Hastalık Belirtileri , arasında kas ağrısı, bıçak tarzında sırt bölgesinde ağrı hissedilmesi, eğilme kaldırma veya ayakta durma ile şiddeti artan ağrı, yatmakla azalan ağrı görülmektedir.
Sırt ağrısının nedenleri arasında riskli hareketler, omurga kaslarının gerilmesi, disk dejenerasyonu, artrit, iskelet anomalileri ve osteoporoz sayılabilir.
Risk faktörleri arasında ileri yaş, egzersiz bozukluğu, aşırı ağır yük kaldırılması, artrit, kanser gibi hastalıklar, duruş bozuklukları, depresyon, anksiyete gibi psikolojik bozukluklar, sigara alkol kullanımı sayılabilir.
Kronik sırt ağrısını önlemek için düzenli egzersiz yapmak, kas gücü ve düzeltilmesine yönelik hareketlerde bulunma, ideal kiloyu yakalama ve sigarayı bırakma davranışı yapılabilir.
Ani Başlayan Sırt Ağrıları
Ani başlayan sırt ağrıları özellikle hareket ile ağrıda (eğilme, kalkma veya yana dönme gibi pozisyonlar ile ) değişiklik olmayan sırt ağrıları acil olarak doktor tarafından değerlendirilmelidir. Bir çok hayatı tehdit eden farklı hastalıklar ani başlayan sırt ağrısı ile karşımıza çıkabilir. Bu hastalıklara örnek olarak :
- Kalp Krizi
- Pulmoner Emboli
- Aort Diseksiyonu
- Pnömotoraks
- Akut Pankreatit
- Kolesistit gibi hastalıklar sayılabilir.
Sırt Mekanizması
Sırt ağrısının nedeninin anlaşılması için sırtın çalışma mekanizmasının iyi bilinmesi gerekmektedir. Sırt; pelvis, bacak, göğüs kafesi, kollar ve kafatası için destek sağlayan karmaşık bir mekanizmaya sahiptir.
Sırtın ortasında yer alan omurga, gevşek bir 'S' şeklinde sütun oluşturmakta ve üst üste yığılmış omur adı verilen kemiklerden meydana gelmektedir. Omurgada her bir omur intervertebral diskler adı verilen süngerimsi bir doku tarafından desteklenmektedir. Adeta bir amortisör görevi gören bu diskler, omurganın esnekliğini sağlamaktadır.
Omurgada yer alan omurlar, faset eklemleri olarak bilinen küçük eklem çiftleriyle birlikte çalışmaktadır. Omurganın bir arada kalmasını ise bağ dokusu ağı sağlamaktadır.
Kas katmanları, sırt için yapısal bakımdan son derece önemlidir. Hareket bu katmanlar sayesinde gerçekleşmektedir. Sırt için önemli bir konumda yer alan omurilik ise omurganın ortasından geçmekte ve beyni vücudun geri kalanına bağlamaktadır.
Sırt Ağrısı Neden Olur?
Sırt ağrılarının nedeni net bir nedene dayandırılamamaktadır. Ancak ağrıların genel olarak kaslardan, bağlardan ya da eklemlerden kaynaklı ortaya çıktığı düşünülmektedir. Sırt ağrısı olan pek çok insanın omurgasında ise önemli bir hasar görülmemektedir. Sırt ağrısının yaygın birkaç nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler aşağıdaki şekilde özetlenmiştir.
- Tekrarlayan yük taşıma veya ağır kaldırma
- Ani hareketler
- Düzenli olarak fiziksel aktivite yapmamak
- Yanlış oturma biçimi
- Aşırı kilolu veya obez olmak
- Stres kas gerginliği
- Kişide var olan artrit, osteoartrit ve ankilozan spondilit
- Kişide var olan siyatik
- Kişide var olan spinal stenoz
- Kişide var olan osteoporoz.
Sırt ağrıları genel olarak geçicidir. Ancak bazı durumlar yüzünden bu ağrılar daha uzun süre devam edebilmektedir. Bu durumlar; iyileşme hakkında kişinin olumsuz düşüncelere sahip olması, kişide sürekli bir sinir ve stres hali, depresyona meyillilik durumu, anksiyete bozuklukları, iş ile ilgili olan sorunlar şeklinde özetlenebilmektedir.
Bu olumsuz koşullar içinde yaşayan bazı insanlarda sırt problemlerinin kanser, enfeksiyon, omurgadaki sinirlerin kırılması gibi önemli hastalıklara neden olduğu görülmektedir. Nadir oluşan bu durumların hiç oluşmaması için bir doktordan destek almak gereklidir.
Sırt Ağrısının Belirtileri
Sırt ağrıları boyundan kalçaya kadar omurga boyunca her noktada görülebilmektedir. Bazı durumlarda, bir bacakta hissedilen sırt ağrısı bazı durumlarda iki bacakta da hissedilebilmektedir.
Sırt ağrısı olan kişilerin eğilme, kaldırma, oturma ve yürüme gibi günlük aktivitelerini kısıtlanması iyi olacaktır. Ayrıca göğüs hareketleri de sırt ağrıları yüzünden kısıtlanabilmektedir. Omurga tarafından eklemlere uygulanan basınç kişide hassasiyet oluşturabilmektedir. Bacaklarda oluşan kuvvetin ve reflekslerin azalması sinir sıkışmalarına işaret edebilmektedir.
Sırt ağrısı olan kişiler çoğu zaman iyileşme konusunda sıkıntı yaşamaktadır. Özellikle sırt ağrısı sık sık tekrarlayan bireylerde hareket etme ve sosyal faaliyetlere dair bir korku gelişebilmektedir. Aktivitelerin ağrılarını artıracağından korkan kişilerde anksiyete, sinirlilik, hayal kırıklığı ve depresyon gibi duygular ortaya çıkabilmektedir.
Sırt Ağrısı Teşhisi
Sırt ağrılarının başlıca tetikleyicileri aşağıda şekilde özetlenmiştir.
- Kişilerin sırt ağrılarına karşı potansiyeli
- Kişilerin sırt bölgesinde görülen yanma veya bıçaklanma hissi
- Kişilerde görülen ağrıların boyutu
- Daha önce sırt ağrılarının olup olmadığı
- Kişilerin acılarının katlanarak artması
- Kişilerin acılarına iyi gelen şeylerin ne olduğu
- Doktorlar tarafından yapılan kapsamlı bir fiziksel muayene ve sonucu
Tüm bunların yanı sıra kişilerde oluşan sırt ağrılarının tespiti için birtakım cihazlardan yararlanılmaktadır. Bu cihazlar; röntgen, BT veya MR taramalarıdır. Doktor tarafından yapılacak olan kapsamlı muayene sonucunda daha fazla araştırmaya gerek olup olmadığına karar verilmektedir. Ardından size uygun bir tedavi planı geliştirilecektir.
Sırt Ağrısı Tedavisi
Çoğu insan, sırt ağrılarının hızlı bir şekilde tedavi edilmesini istemektedir. Akut sırt ağrısı yaşayan bireylerin tedavi için başvurdukları ilk yöntem reçetesiz satılan ağrı kesiciler olmaktadır.
Bu ağrı kesiciler sırt ağrılarını hafifleterek kişilere fayda sağlamaktadır. Ayrıca ağrıların azalması için sürekli ayakta kalmamak da etkili olacaktır. Doktorlar, sırt ağrısı yaşayan kişilerin iş yerlerinden uzak kalmamalarını ve aktif şekilde hareket ederek bu ağrıların azaltılabileceğini vurgulamaktadır.
Sırt ağrılarının azalmasında daha etkili yöntemler ise; nitelikli bir sağlık personelinden ya da egzersiz terapistinden yararlanmak, bir bilişsel davranış terapisine başvurmak, sağlıksız ve olumsuz düşünceleri kafadan uzaklaştırmak, zararlı davranışlardan uzaklaşmak, bir psikiyatri uzmanı ile görüşmek, uzman aile hekimlerinden destek almak, fizyoterapistler, uğraşı terapistleri ve psikologlar ile görüşmelere başlamak şeklinde ifade edilebilmektedir. Sırt ağrılarında nadiren ameliyat gerekmekte onun dışında bu yöntemler ile kesin tedavi sağlanabilmektedir.
Kişinin Sırt Ağrısını Kendi Başına Tedavi Etmesi
Hemen hemen herkes hayatının bir döneminde sırt ağrısı çekmektedir. Çoğu insan az bir tedavi görerek veya hiç tedavi görmeden sırt ağrılarından kurtulmaktadır. Sırt ağrısından kurtulmak için en etkili ilaç, mümkün olduğunca aktif kalmak ve iyileşme konusunda olumlu düşüncelere sahip olmaktır.
Tekrarlayan sırt ağrıları için kişinin kendine uygulayabileceği bazı tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemler:
- Sırt ağrısı hakkında detaylı bilgi edinmek, iyi gelen şeylerden yararlanmak
- Mümkün olduğunca egzersiz yapmak ve aktif bir yaşam sergilemek, gerekli durumlarda bir fizyoterapist veya egzersiz fizyoloğu ile konuşmak
- Stresini yönetmek
- Sırttaki gerginliği azaltmak için belirli bir kiloda kalmak
- Belirli bir süre aynı pozisyonda sabit kalmamak, ayağa kalkmak ve hareket etmek
- İyileşme için son derece önemli bir yere sahip olan sosyal etkinliklere katılmak
- Sigara içiliyor ise bırakmak
- İş yerindeki görevi hafifletmek, gerekirse kısıtlı görevler almak ve işveren ile tam olarak işe geri dönmek için bir plan geliştirmek. Bu konuda bir doktordan, fizyoterapistten ya da mesleki terapistten destek almak
- Ağırlıkları güvenli bir şekilde kaldırmak ve taşımak, ağır bir yük kaldırırken çömelmek, nesneyi mümkün olduğunca vücuda yakın tutmak ve bacakları kullanarak kaldırmak. Sırtı dik tutmak, yük ağır olması durumunda başka bir kişiden yardım almak veya ekipman kullanmak
- Gevşeme stres seviyelerini ve ilgili kas gerginliğini azaltmak için bazı gevşeme teknikleri öğrenmek, masaj ya da hafif egzersizleri denemek
- İyi bir yatak üzerinde uyumak, orta ila sert bir yatak almak, yatağın omuzları ve kalçaları sarkmadan destekleyecek kadar sağlam olması ve omurganın düz tutulması. Çok yumuşak veya çok sert yüzeylerde oturmamak, karın üzerinde uyumaktan kaçınmak olarak sıralanabilir.