Obezite

Obezite sadece kozmetik bir mesele değildir. Diyabet , yüksek tansiyon , kalp hastalığı , safra kesesi taşları ve diğer kronik hastalıklar gibi obezite ile ilişkili kardiyovasküler hastalıklara yol açabilen kronik tıbbi bir hastalıktır.
Aile Hekimliği
Hangi Bölüm
2022-10-05 23:08:06
Güncellenme Tarihi

Obezite Nedir ?

Obezite, fazla vücut yağına sahip olmak demektir. BMI (Body Mass Index) 30'dan büyük olan 35 yaş ve üstü yetişkinler obezdir. BMI obezite hesaplaması kişinin kilosunun boyunun karesine  bölünmesi ile ortaya çıkar. Örneğin kilosu 85 ve boyu 1,65 m olan bir kişinin, BMI ( 85 / 1.65 x 1.65 ) sonuç olarak 31,25 çıkar. Bu kişi 35 yaşının üstünde ise obez olarak sınıflandırılır. Puanı tam olarak hesaplamak obezite hesaplama aracını kullanabilirsiniz.

Obezite Puanına göre :

  • 10-18,5 : Zayıf
  • 18,5-25 : Sağlıklı Kilo
  • 25-30 : Kilolu
  • 30-40 : Aşırı kilolu
  • 40-60 : Çok Aşırı kilolu

Obezite sadece kozmetik bir mesele değildir. Diyabet , yüksek tansiyon , kalp hastalığı , safra kesesi taşları ve diğer kronik hastalıklar gibi obezite ile ilişkili kardiyovasküler hastalıklara yol açabilen kronik tıbbi bir hastalıktır.

Obezite, bazı kanser türleri için bir risk faktörüdür .

Obezitenin tedavisi zor ve hastalığın tekrarlama oranı yüksektir. Kilo veren çoğu insan beş yıl içinde yeniden kilo alır.

İlaçlar ve diyetler yardımcı olabilse de, obezite tedavisinde kısa vadeli bir çözüm mümkün değildir. Uygun beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite ve düzenli egzersiz ömür boyu sürdürülmelidir.

Obezite nedenleri?

Çoğu insan için obezite, zamanla vücudunuzun ihtiyaç duyduğundan daha fazla enerji alarak yavaş yavaş gerçekleşir. Özellikle fiziksel aktivite sırasında vücudunuzun yaktığı enerji ( kilojul cinsinden ölçülür ) içerir . 

Ortalama bir yetişkinin her gün 8700 kJ'ye ihtiyacı vardır ve tükettiğiniz ekstra enerji vücut yağı olarak depolanır. Bu nedenle zamanla aşırı yiyecek ve içecek tüketmek fiziksel aktiviteyi artırmadağını durumlarda kilo almaya neden olur.

Kontrol edilebilir Faktörler :

Obezite, kötü beslenme ve yaşam tarzı seçimleri nedeni ile yavaş yavaş gelişir, örneğin:

  •  Fast-food yemekler, kekler ve hamur işleri, tatlılar, işlenmiş etler ve şekerli içeceklerin tüketimi.
  • Besinsel faydası olmayan çok fazla kilojul içeren çok fazla alkol içmek .
  • Fiziksel aktiviteden kaçınmak.

Birisinin neden çok fazla yemeyi veya içmeyi seçtiğinin arkasında genellikle tek bir cevap yoktur. Stres, düşük ruh hali, motivasyon eksikliği, değişen duygular veya sağlıklı seçeneklere yetersiz erişim, insanların ihtiyaç duyduklarından daha fazla kilojul tüketmelerine neden olabilir.

Diğer Nedenler :

Obezite, aşağıdakiler gibi başka faktörlerden de kaynaklanabilir:

  • Aile geçmişiniz : Birlikte büyüdüğünüz alışkanlıklar ve ebeveynlerinizden miras aldığınız genler..
  • Metabolizmanız : vücudunuzun yiyecekleri ne kadar verimli bir şekilde enerjiye dönüştürdüğü.
  • Hipotiroidizm gibi kilo alımına neden olan belirli tıbbi hastalıklar .
  • Antipsikotik ilaçlar gibi bazı ilaçlar yan etki olarak kilo alımına neden olabilir.

Obezitenizin nedeni ne olursa olsun, doktorunuz kilonuzu belirlemenize ve sağlığınızı iyileştirmenize yardımcı olabilir.

Obezite Tedavisi

Obezite tedavisi kişinin yaşı ve yaşam standartları gibi çeşitli faktörlere bakılarak ideal kiloya ulaşmasını amaçlar. Obezite tedavisine karar veren kişilere basamak şekilde şu şekilde tedavi yöntemleri uygulanır.

Diyet Değişiklikleri 

Diyet değişiklikleri ilk aşamada obezitenin temel nedeni olan diyetinize odaklanılır. Günlük aldığınız kaloriyi azaltmaya başladığınızda düzenli bir şekilde kilo vermeye başlarsınız. Kadınlar için 1200 ile 1450 kalori, erkekler için ise 1450 ile 1750 kalori günlük  kalori erişkin bir birey için günlük yeterli bir kalori miktarıdır.

Diyetiniz içerisinde hangi besinler ile bu kalori miktarını sağlayacağınız kişinin yaşına, iş yerinde çalışma temposuna veya yeme içme alışkanlığına göre büyük farklılıklar gösterir. Bu nedenle günlük kalori ihtiyacınızı hangi besinler ile karşılamanız gereketiğini Diyetisyen aracılığı ile karşılamanız başarılı bir başlangıç yapmanız açısından önemlidir.

İlk ve en önemli basamak diyet değişiklikleridir. Diğer tedavi yöntemleri arasında:

  • Fiziksel Aktivite : Obezitesi olan kişilerin haftada 130 saat orta yoğunlukta fiziksek aktivite yapması ( örneğin, kişinin kendi nefesini hissedecek kadar hızlı yürümesi ) düzenli kilo kaybına neden olmaktadır. Kilo kaybı ile birlikte fiziksel aktivite süresi artırılabilir.
  • Yaşam Şeklinizi Değiştirmek : Diyet değişikliği ve fiziksel aktivite ile kilo vermeye başlarsınız. Ancak çoğu kişi belirli bir kilo altına düştüğü noktada bütün bu aşamaları sonlandırır ve tekrar klio almaya başlar. Bu üçüncü aşama diyet değişikliklerini ve fiziksel aktiviteyi bir yaşam şekli haline getirmeniz açısından önemlidir. Yoga gibi bir spor veya çeşitli terapi yöntemleri ile bu aşamayı içselleştirebilirsiniz.
  • İlaç Tedavisi : İlk üç aşamada yeterli başarıya ulaşamamış kişilerde ilk üç aşamanın tekrar gözden geçirilmesi ve ilk üç aşama tedavisine ek olarak ilaç tedavisi başlanabilir. Obezite tedavisi için bir çok farklı ilaç bulunmaktadır. Bu aşamada doktorunuz gerekli olabilecek ilaçlara karar verecektir.

Diğer tedavi yöntemleri endoskopik ve cerrahi yöntemleri içerir. Bu yöntemleri uygularken seçili hasta gurubunda düzenlenmesi çok önemlidir. İlk üç tedavi yöntemi kararlılıkla takip edilmeden hastaları obezite cerrahisi ile tedavi etmek ameliyat sonrası diyet değişikliklerine uymayan hastaların tekrar obezite hastası olmasının yolunu açmaktadır. Cerrahi işlemler şu şekilde yapılabilir.

  • Endoskopi işlemi ile midenin küçültülmesi ( Endoskopik Sleeve Gastroplasti )
  • Endoskopi işlemi ile mideye balon yerleşitirilmesi  bu işlem ile mide hacmi küçültülür
  • Açık cerrahi işlem ile Mide Bandı veya Gastrik Bypass gibi obezite cerrahi işlemleri uygulanabilir.