Koroner Arter Hastalığı
Koroner Arter Hastalığı nedir ?
Koroner kalp
Hastalığı (KAH) veya koroner arter hastalığı (kalbi besleyen damarlar), bir koroner arter de
aterom plaklarının (yağ plakları) birikmesi nedeniyle tıkandığında ve
daraldığında ortaya çıkar.
Aterom Plakları, yağ, kolesterol ve
diğer maddelerden oluşur. Bu plak, arter duvarlarının içinde zamanla
birikir. Arterlerin daralmasına ve sertleşmesine ateroskleroza
neden olabilir. Bu, kalp kasına kan akışını ve oksijeni azaltır.
Ateroskleroz süreci, yani arter duvarında plak birikimi zamanla
gerçekleşir.
Yeterli kan kalp kasına ulaşamadığında, kalbin düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu oksijenden mahrum kalır. Bu, anjina
adı verilen göğüs ağrısına neden olabilir.
Bu plaklar yırtılarak kan
damarını tamamen tıkayabilir. Bu durum beyin damalarlarında oluştuğunda
SVO (İnme) meydana gelir Kalbi besleyen damarlarda meydana geldiğinde ise, kalp krizi ortaya çıkabilir.
KAH Nedenleri Nedir ?
Koroner arter hastalığı, genellikle koroner arter duvarında kademeli olarak kolesterolün (aterom veya aterosklerotik plak olarak adlandırılır) birikmesinden kaynaklanır. Bu sürece ateroskleroz denir. Sadece kalpteki değil, böbrek veya beyinde ki damarları da etkileyebilir.
Koroner Arter hastalığının en önemli nedeni:
- Ateroskleroz
Kalbe kan akışının azalmasının koroner arter hastalığının diğer nedenleri arasında :
- Kendiliğinden ortaya çıkabilen veya kokain ve nikotin gibi belirli ilaçların kullanımından kaynaklanan koroner arter spazmı
- Endotel disfonksiyonu, koroner kan damarının artmış kan akışına (özellikle egzersiz sırasında) yanıt olarak genişlemediği ve bu durum nedeni ile kalbin ihtiyaç duyduğu kanı tam olarak karşılayamamasıdır
- Doğum kusurları (örneğin, koroner arter anomalileri )
- Koroner arter diseksiyonu (koroner arterin iç yüzeyinde yırtık)
- Sistemik lupus eritematozus
- Arter iltihabı (Vaskülit)
- Kalp odacaıklarından bir pıhtının, özellikle atriyal fibrilasyon gibi nedenlerle ile koroner arterlerden birini tıkaması sonucu
- Fiziksel hasar (yaralanma veya radyasyon tedavisi nedeniyle)
Aterom büyüdükçe, arterin içine doğru şişerek arterin iç kısmını (lümen) daraltabilir. Daralmaya bağlı olarak kan akışını azaltabilir.
Aterom plağı, koroner arteri zaman ile daha fazla daralttığında, kalp kasına (miyokardiyum) oksijen bakımından zengin kanın sağlanması yetersiz hale gelebilir. Özellikle fiziksel efor sırasında, kalp kası damarlarda ki daralmaya bağlı olarak yeterli kan miktarını sağlayamayabilir.
Kalp kasına yetersiz kan akışı (herhangi bir nedenden dolayı) miyokardiyal iskemi olarak adlandırılır. Kalp yeterince kan miktarını alamazsa, artık normal şekilde kasılamaz .
Bazı durumlarda kan akışını çok fazla engellemeyen aterom plağı aniden yırtılabilir. Bir ateromun yırtılması genellikle bir kan pıhtısı (trombüs) oluşumunu tetikler. Oluşan pıhtı arteri daha da daraltır veya tamamen kapatarak akut miyokardiyal iskemiye (Kalp Krizi) neden olur.
Aterom Plaklarının Nedenleri ?
Aterom plaklarının bir çok farklı nedeni bulunmaktadır. Ancak genetik olarak bazı kişilerde aterom plak oluşumu diğer kişilere göre daha fazladır. Aterom plaklarının nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterolün kanda yüksek seviyeleri (hiperlipidemi)
- Yüksek kan lipoprotein a seviyeler
- iKanda yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) kolesterol düşük seyretmesi
- Şeker hastalığı
- Sigara içmek
- Yüksek tansiyon (HT)
- Obezite
- Fiziksel hareketsizlik (sedanter yaşam)
- Diyet faktörleri
- Yüksek kan C-reaktif protein (CRP) seviyeleri
Sigara içmek, koroner arter hastalığı geliştirme ve kalp krizi geçirme riskini iki katından fazla artırır.