Sistemik Lupus Eritematozus

Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) nedir ?

Sistemik lupus eritematozus (lupus), vücudumuzun bağışıklık sisteminin kendi dokularına ve organlarına saldırdığında ortaya çıkan sistemik otoimmün bir hastalıktır.

Lupusun neden olduğu iltihaplanma eklemler, böbrek, kan hücreleri, beyin, kalp ve akciğerler dahil olmak üzere birçok farklı sistemi etkileyebilir. Lupusu teşhis etmek kolay değildir. Çünkü hastalığın belirtileri sıklıkla diğer hastalıklar ile karışır.

Lupusun en belirgin belirtisi her iki yanakta ortaya çıkan kelebek tarzı malar raştır. Enfeksiyonlar, bazı ilaçlar ve hatta güneş ışığı bile sistemik lupus eritematozus ataklarını tetikleyebilir.

Lupus Türleri:

Belirtilerin türü ve şiddeti açısından önemli ölçüde farklılık gösteren iki ana lupus türü vardır:

• Sistemik lupus eritematozus: Alevlenmeler ve iyileşme dönemleri ile karakterizedir. Vücudun hemen hemen her organını veya sistemini etkileyebilir. Çoğu insanda sadece cilt ve eklemler etkilenir. Bununla birlikte, bazı kişilerde SLE, böbrekleri, akciğerleri, kalbi, kan damarlarını veya beyni de etkileyebilir.
• Diskoid lupus eritematozus: Genellikle SLE'den daha hafiftir. Yüz, kafa derisi, kollar, bacaklar veya gövde gibi güneşe maruz kalan bölgelerde kırmızı pullu döküntü olarak görülür. Diskoid lupuslu çoğu insanın sadece ciltlerinde belirtileri vardır. Bununla birlikte, diskoid lupuslu kişiler nadirde olsa SLE hastalığına yakalabilir. 

Lupusun diğer hafif formları şunları içerir:

• Subakut kutanöz lupus: Belirtileri deri döküntüleri, güneş hassasiyeti ve eklem ağrılarıdır.
• İlaca bağlı lupus:  Genellikle belirli ilaçlara tepki olarak gelişen ve ilaçlar kesildiğinde düzelen geçici bir formdur. 

Nedeni Nedir ?

Lupusa yol açan, bağışıklık sisteminin aşırı aktivasyonu sonucu oluşan antikorların oluşumuna genetik ve çevresel faktörlerin birlikte etkileşimleridir. Hastalık alevlenmelerinin tetikleyicileri:

• Hormonlar
• Bazı ilaçlar ve kimyasallar
• Viral ve bakteriyel enfeksiyonlar
• Diyet uygulamak
• Stres
• Gebelik.

Belirtileri Nedir ?

Lupus belirtileri, aşağıdakiler dahil birçok belirtiye neden olabilir:

• Eklem ağrısı veya şişlik, lupuslu kişilerin yarısında görülür
• Güneşe maruz kaldıkça kötüleşen deri döküntüleri, lupuslu kişilerin % 20'sinde görülür
• Ateş
• İştahsızlık ve kilo kaybı
• Yorgunluk, eklemlerde uyuşukluk karıcalanma , lupuslu kişilerin % 10'unu etkiler ve şiddetli seyredebilir.

Lupus değişikleri değişken ve tahmin edilemez bir seyir izler.

Lupus nasıl teşhis edilir?

Lupus, teşhis edilmesi zor bir hastalıktır. Lupusu teşhis edecek tek bir test yoktur. Belirtiler bir kişiden diğerine büyük ölçüde değişebilir ve genellikle diğer hastalıkların gösterdiği belirtilere benzer. Lupusun kesin teşhisini koymak aylar veya yıllar alabilir.

Doktorunuz, bazı testleri hastalığı teşhis etmek için kullanır.

• Belirtilerinizi ve tıbbi geçmişiniz
• Fizik muayene
• Laboratuar testleri (Antinükleer antikorlar gibi testler)
• İdrar testi
• Akciğer grafisi ve elektrokardiyogram veya ekokardiyografi gibi testler
• Lupusun hangi organları etkilendiğine bağlı olarak doku biyopsisi.

Lupus nasıl tedavi edilir?

Lupusun kesin ve kalıcı tedavisi yoktur, sağlıklı ve aktif bir yaşam sürmeye devam edebilmeniz için durumu ve belirtilerinizi yönetmeye yardımcı olacak birçok tedavi yöntemi vardır. Lupus erken teşhis edildiğinde yaşayabileceğiniz komplikasyonlar azaltılabilir.

Lupus için ilaç

Kullanılan İlaçlar, belirtilerinizi yönetmenize ve aşırı aktif bağışıklık sisteminizi kontrol etmenize yardımcı olabilir. Hastalığın seyrine ve gösterdiğiniz belirtilere göre farklı ilaç kombinasyonları ve aldığınız ilaçların dozları değişebilir. Sistemik lupus eritematozus tedavisi şu şekilde ilaçlar kullanılabilir:

• Yaşayabileceğiniz ağrılar için parasetamol gibi ağrı kesiciler
• Kronik iltihabı süreci kontrol etmek ve ağrı kesici amacıyla kullanmak için ibuprofen gibi steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ ler) inflamasyonu hızlı bir şekilde kontrol etmek veya azaltmak için prednizolon gibi kortikosteroidler
• Hidroksiklorokin ilaçları: Sıtma hastalığını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Ancak Lupus gibi kronik hastalıklarda bağışıklık sistemi aktivitesini kontrol etmede çok etkili olduklarını için kullanılmaktadır. Hidroksiklorokin alan kişilerde alevlenme yani aktif döneme girme olma olasılığı daha düşüktür
• Antiromatizmal ilaçlar: Bu ilaç grubu, aşırı aktif bağışıklık sisteminizi kontrol etmeye çalışır. Ağrı ve iltihabı hafifletmeye yardımcı olurlar ve ayrıca eklem hasarını azaltabilir veya önleyebilirler.
• İmmünsüpresif ilaçlar: Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar.

Tüm ilaçların yan etkileri olabilir. Bunları doktorunuzla görüşmeniz ve herhangi bir şey yaşarsanız ne yapacağınızı bilmeniz önemlidir. Ayrıca, lupus ilaçlarınızı potansiyel olarak etkileyebileceklerinden, aldığınız diğer ilaçları veya tamamlayıcı tedavileri tartışmanız da önemlidir.

Lupusun kendi kendine yönetimi

Lupus ile yaşamak için yapabileceğiniz önlemler:

• Güneşe maruz kalan bölgeleri özellikle korumaya gayret gösterin. Açık kalan bölgeleri 50 faktör güneş kremi ile hava kapalı bile olsa koruma altına alın.
• Egzersiz, kas gücünü ve eklem esnekliğini korumanıza, dayanıklılık oluşturmanıza ve ağrınızı yönetmenize yardımcı olacaktır. Egzersiz yapmaya başlamadan önce mutlaka yaptığınız planları fizik tedavi uzmanı ile paylaşın.
• Ağrılarınızı yönetmenin yollarını araştırın, örneğin sıcak uygulama ağrılarınızı azaltabilir
• Stresinizi yönetimi, gerekirse profesyonel destek alın
• Dinlenme, özellikle bazı dönemler de hastalık daha aktif hale gelebilir. bu dönemlerde istirahat etmeniz önemlidir.
• Sigara içmek lupusun belirtilerini daha fazla kötüleştirebilir
• İyi beslenin – dengeli bir diyet yemek size daha iyi enerji seviyeleri sağlamanıza, kilonuzu korumanıza yardımcı olabilir ve size daha iyi bir refah duygusu verebilir
• Dengeli beslenme, Lupus için özel bir diyet yoktur. Ancak genel sağlığı korumak ve kilo alımını ve diyabet ve kalp hastalığı gibi diğer tıbbi sorunları önlemek için sağlıklı ve dengeli bir diyete sahip olmak önemlidir.