Gerilim Tipi Baş Ağrısı

Gerilim Tipi Baş Ağrısı nedir?

Gerilim tipi baş ağrısı Türkiye'de nüfusun yüzde 4'ünü etkileyen en yaygın baş ağrısı türüdür. Başın ön kısmında, arka kısmında ve boyun kısmında zonklayıcı bir baş ağrısına neden olabilir. Ağrı genellikle hastalar tarafından başın her iki tarafında ve bant şeklinde ağrı olarak tanımlanır.

Gerilim tipi baş ağrıları, ayda 15 gün veya daha uzun süre ortaya çıktıklarında kronik gerilim tipi baş ağrıları ve  ayda 15 günden az olduğunda epizodik gerilim tipi baş ağrıları olarak sınıflandırılır.

Belirtileri Nedir?

Gerilim tipi baş ağrısı belirtileri şu şekilde görülebilir:

• Şiddeti değişkenlik gösteren başın ve boynun her iki tarafında ağrı
• Başın üzerinde veya çevresinde sabit, bastırır tarzda ağrı
• Saçlı deride, boyun ve omuz kaslarında gerginlik ve hassasiyet
• Boyun kaslarında gerginlik hissi, boyun hareketlerinde kısıtlılık ve ağrı
• Sırt Ağrısı
• Işığa ve sese karşı hafif hassasiyet
• Mide bulantısı ve hazımsızlık
• Konsantrasyon problemleri ve uyku sorunları.

Nedenleri Nedir?

Gerilim tipi baş ağrısının geçmişte strese bağlı boyun kaslarında gerilmeye bağlı olduğu düşünülmekteydi. Son yapılan araştırmalar bunun doğru olmadığı, nedenin bilinmediği konusunda bir görüş ortaya koymaktadır. Ancak gerilim tipi baş ağrısını tetikleyebilecek nedenler:

• Aşırı stres ve yorgunluk
• Anksiyete
• Depresyon
• Çalışma veya ev ortamında duruş bozukluğuna bağlı (bilgisayar başında kambur oturmak gibi)
• Gürültülü ortamlar
• uzun süreli okuma
• Çok fazla sigara veya kahve tüketimi
• Ağrı kesicilerin çok fazla kullanımı.

Gerilim Tipi Baş Ağrısı Tedavisi

Gerilim tipi baş ağrısı en sık görülen baş ağrısı türüdür ve uyku eksikliği, stres, sıvı kaybı, öğün atlama ve kötü duruş ile tetiklenebilir. Çoğu kişi, genellikle başın etrafında sıkı bir basınç bandı gibi hissedilen bir gerilim tipi baş ağrısı yaşamışınızdır. Tedavi planlaması içerisinde ağrıyı kontrol altına almak ve stres ve gerginliği azaltmak ilk plandadır.

Gerilim tipi baş ağrıları için ağrı kesiciler

Gerilim tipi baş ağrılarını tedavi etmek için çeşitli ağrı kesiciler mevcuttur. En iyi etki için ağrı kesici baş ağrınız ilk başladığı dönemde verilmelidir. Mevcut ağrı kesiciler şunları içerir:

• Parasetamol;
• Aspirin;
• Diklofenak, ibuprofen ve naproksen gibi steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ ler).

Bu ilaçlardan bazıları reçetesiz satılırken, büyük kısmı sadece reçeteyle alınabilir. Bununla birlikte, ilaç aşırı kullanımı baş ağrılarına yol açtığından sık kullanılmamalıdır.

Ağrı kesicilerle ilişkili riskler ve yan etkiler

Parasetamol kullanımı ile ilgili çok az yan etki bildirilmiştir. Ancak çok fazla alındığında ciddi karaciğer hasarına neden olabilir. Aspirin de dahil olmak üzere NSAID ilaçların düzenli kullanımı midede peptik ülser geliştirme riskini artırabilir. Aspirin ve NSAİİ ler ayrıca mideyi tahriş ederek mide yanmasına, mide bulantısına ve kusmaya neden olabilir. 

NSAİİ ilaçların kullanımı, kalp krizi veya felç geçirme riskinde küçük düzeyde artış yapabilir. Ayrıca NSAİİ kullanımında sıklıkla alerjik reaksiyonlar da görülebilir. Aspirin, tıbbi tavsiye dışında 16 yaş ve altındaki çocuklarda kullanılmamalıdır.

Bu ilaçlar tarafından tetiklenen astım belirtileri öyküsü olan kişiler, böbrek sorunları olanlar ve hamile veya emziren kadınlar NSAİD lerden ve aspirinden kaçınmalıdır.

İlaç aşırı kullanımı baş ağrısı

Baş ağrısı için çok sık ağrı kesici almanız durumunda, aşırı ilaç kullanımı baş ağrılarına neden olabilir. Bu baş ağrıları çok sık veya kroniktir (sürekli tekrarlayan) ve ağrı kesicilere yanıt vermez.

Uzun bir süre boyunca her gün veya gün aşırı ağrı kesici alıyorsanız, aşırı ilaç kullanımına bağlı baş ağrıları gelişebilir.  Gerilim tipi baş ağrıları için haftada 2 günden daha sık ağrı kesiciye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız veya aşırı ilaç kullanımı baş ağrısı geliştirmiş olabileceğinizden endişeleniyorsanız, doktorunuza görünün.

Gerilim tipi baş ağrılarını önleyen ilaçlar

Gerilim baş ağrılarını önlemek ağrı kesiciler dışında tedavi, özellikle sık veya kronik gerilim baş ağrıları olan kişiler için önerilebilir. Gerilim baş ağrılarını önlemeye yardımcı olmak için trisiklik antidepresan ilaçlar (amitriptilin veya nortriptilin gibi) kullanılabilir.

Düşük doz trisiklik antidepresanlar 8 hafta süreyle denenebilir. Etkili olduğu durumlarda doktorunuz bu ilaçlarla 6 aylık tedavi önerebilir. Trisiklik antidepresan ilaç kullanımına bağlı olarak şu şekilde yan etkiler görülebilir:

• Ağız kuruluğu,
• Mide bulantısı,
• Baş dönmesi,
• Genel uyuşukluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Stresi azaltmak

Stresinizi azaltan her durum, gerilim tipi baş ağrılarını hafifletmeye ve önlemeye yardımcı olabilir.

• Masaj, başın, boyun ve omuzların arkasındaki kaslardaki gerginliği giderebilir ve bazı kişilerde baş ağrısını hafifletebilir.
• Isı, gerilim tipi baş ağrısının tedavisine de yardımcı olabilir. Sıcak bir duş almayı veya sıcak su torbası kullanmayı deneyin.
• Kötü duruşu düzeltmek, kas gerginliğini azaltarak yardımcı olabilir.
• Olumsuz düşünme kalıplarını tanımlamayı ve bunlara meydan okumayı ve alternatif düşünme ve hareket etme yolları geliştirmeyi içeren bir terapi türü olan bilişsel davranışçı terapi, stresi azaltmaya yardımcı olabilir.
• Gevşeme egzersizleri (derin nefes alma veya ilerleyici kas gevşemesi dahil) ve stres yönetimi eğitimi, gerilim tipi baş ağrılarının önlenmesine yardımcı olabilir. Örneğin yoga kişinin stresini azaltmada etkili olabilir.

Fizyoterapistler, masaj ve ısı tedavilerin yanı sıra kötü duruş düzeltme konusunda tavsiyelerde bulunabilirler. Fizyoterapistiniz ayrıca boyun kaslarının esnemesine yardımcı olabilecek özel egzersizler önerebilir.

Psikologlar, terapistler ve bazı pratisyen hekimler bilişsel davranışçı terapi ve gevşeme terapisi ile ilgili önerilerde bulunabilirler. Baş ağrılarınızın stresten başka bir durumla ilişkili olabileceğini düşünüyorsanız , doktorunuza görünün.

Baş ağrısı için tamamlayıcı tedaviler

Gerilim tipi baş ağrılarının tedavisinde yardımcı olduğu gösterilen bazı tamamlayıcı tedaviler de vardır. Ancak tüm tamamlayıcı tedavilerin kanıtlanmış faydaları olmadığını ve diğer ilaçlar gibi bu tedavilerin de yan etkileri olduğunu bilmek önemlidir. Bazıları hamilelik sırasında veya tıbbi rahatsızlıkları olan kişiler için uygun değildir.

Tamamlayıcı bir terapi kullanıyorsanız veya kullanmayı planlıyorsanız, bunu doktorunuz ile konuşmanız sizin için en uygun yoldur. Tedavinin sizin için güvenli olup olmadığı konusunda size tavsiyede bulunabilir ve diğer tedavilerle birlikte kullanılabilirler. Ayrıca tamamlayıcı tedaviler için size bu konuda uzmanlaşmış kişiler tavsiye edebilirler.

Gerilim tipi baş ağrısı için akupunktur

Akupunkturun gerilim tipi baş ağrılarının tedavisinde etkili olabileceğine dair bazı kanıtlar vardır. Gözle görülür bir fayda elde etmek için genellikle en az 6 seans gerekir. Akupunktur ayrıca sık sık baş ağrısı çeken kişilerde gerilim tipi baş ağrılarının önlenmesine de yardımcı olabilir.

Akupunktur, steril iğneler kullanan uzman kişiler tarafından yapıldığında güvenli kabul edilir. Akupunktur tedavisinde nadir olarak yan etkiler görülür .

Besin Takviyeleri

Baş ağrılarına yardımcı olabilecek besin takviyeleri arasında riboflavin ve koenzim Q10 bulunur. Bununla birlikte, bu takviyeler genellikle gerilim tipi baş ağrılarının tedavisinden ziyade migren hastalığının önlenmesi için önerilir. Bu besin takviyelerinin de yan etkileri olduğunu ve diğer ilaçlarla etkileşime girebileceğini akılda bulundurmak önemlidir.

Tai Chi

Tai chi (meditasyon, kontrollü nefes alma, gevşeme ve yavaş, estetik hareketlerin birleşimidir), gerilim tipi baş ağrılarının tedavisinde yardımcı olabilir.  Tai chi genellikle güvenli bir yöntem olarak kabul edilir. Ancak baş ağrısı tedavisi olarak etkinliğini kabul etmek için yeterli bilimsel kanıt yoktur. 

Gerilim baş ağrısını önleme

Gerilim tipi baş ağrılarını önlemeye yardımcı olmak için evde yapabileceğiniz basit öneriler:

• Bol sıvı tüketiminden emin olun;
• Yemekleri düzenli öğünler halinde tüketin;
• Uyku düzenine ve kalitesine dikkat edin;
• İçinde kafein içeren içeceklerden uzak durun;
• Düzenli egzersiz yapmaya çalışın.

Bütün gün bilgisayar başında çalışıyorsanız, masanızı ergonomik bir şekilde hazırlamanız gerilim tipi baş ağrısını azaltmanıza yardımcı olabilir. İşyerinde düzenli, kısa molalar verin, zamanı gözlerinizi dinlendirmek için kullanın.