Sistit

Sistit nedir ?

Sistit, her yaştan erkek ve kadınları etkileyebilen yaygın görülen mesanenin iltihaplanmasıdır. Genellikle geçirilen idrar yolu enfeksiyonu sonrasında ortaya çıkar. Kadınlarda en sık görülen idrar yolu enfeksiyon çeşididir.

Mesane, böbreklerden süzülen idrarı depolayan torbadır. Mesanede depolanan idrar, vücudu üretra adı verilen bir tüp aracılığıyla terk eder. 

Sistit hastalığı, bakteriler üretradan yukarı çıkıp idrarı enfekte edip, mesane yüzeyini enfekte ettiğinde ortaya çıkar. 

Kadınlar hayatında en az bir kez sistit yaşar. İdrar yaparken ağrı ve mide bulantısı gibi belirtileri olmasına rağmen, tehlikeli veya bulaşıcı değildir. Enfeksiyon seks sırasında partnerinize geçemez.

Ancak tedavi edilmediği durumda, enfeksiyon böbreklere ulaşabilir. Bu durum böbrek hasarına hatta böbrek yetmezliğine neden olabilir.

Nedenleri Nedir ?

Sistit kadınlarda erkeklerden çok daha yaygındır, çünkü  kadınlarda erkeklere göre üretra kısa ve anüse daha yakındır. Sistit genellikle bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanır. En sık enfekte eden bakteri E. Coli bakterisidir.

Bir çok faktör mesane enfeksiyonu riskinizi artırabilir. Sistit nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Cinsel ilişkiye girmek
• Tuvalete gittikten sonra, temizliği arkadan öne doğru vajinaya doğru yapmak
• Çeşitli nedenler ile idrar sondası taktırmak  (mesaneyi boşaltmak için üretraya yerleştirilen ince bir tüp)
• Doğum kontrolü için bir diyafram kullanmak 
• Mesane taşları
• Hamilelikte (mesaneye baskı yapması nedeni ile )
• Erkeklerde üretraya baskı yapan BPH nedeni ile
• Menapoz dönemlerinde kadınlarda, östrojen hormonu eksiklğine bağlı olarak üretra duvarı incelmesiyle
• Diyabet nedeni ile.

Belirtileri Nedir ?

Sistit belirtileri hafif veya şiddetli olabilir. Belirtiler şu şekilde hastalarda görülebilir:

• Sık idrara çıkma isteği
• İdrar yaparken yanma veya ağrı
• Kötü kokulu idrar
• İdrarın berrak olmaması
• Alt karın ağrısı
• idrarınızda kan.

Sistit tedavisi

Sistitin en erken belirtisi genellikle idrar yaparken hafif yanma hissidir. Bu dönemde kişinin bazı önlemleri alması gerekir. Bunlar :

• Bol sıvı tüketmek
• Asitli yiyecek ve içeceklerden kaçının çünkü bunlar idrarın alkali etkisini ortadan kaldırır ve idrar yaparken yanmayı şiddetlendirebilir.

Sonrasında hastalık ile ilgili belirtileriniz şiddetlenirse doktorunuz tarafından bir dizi laboratuvar testi yapılabilir. Tahlil sonuçlarına göre sistit antibiyotik ile rahatlıkla tedavi edilebilir. Sık sistit enfeksiyonu geçiren kişiler de böbrek taşları varlığı konusunda ayrıntılı incelenmelidir.

Sistit nedeni

İdrar yolu enfeksiyonuna neden olan en yaygın bakteri Escherichia Coli dir (E. coli). Bakteri genellikle idrar mikroskop altında incelendiğinde görülür. 

E. coli yaygın olarak sindirim sistemi ve bağırsakta bulunur. E. coli normal şartlar altında insan florasında bulunur. Ancak mesanenin asidik ortamında normalden daha fazla çoğalabilir. Bu durumda mesane iç yüzeyinin iltihabına neden olabilir.

Kadınlarda sistit

Geç ergenlik çağındaki ve daha büyük yaştaki kadınlar, özellikle cinsel olarak aktiflerse, sistite yakalanma riskleri yüksektir. Bayanlarda üretra sadece 4 cm uzunluğundadır, bu da bakterilerin mesaneye kolayca erişmesini sağlar. 

Cinsiyet hormonları kadınların belirli dönemlerinde bakterilerin çoğalmasını sağlayan vajinal salgıları etkiler. Bu, kadınları enfeksiyona karşı daha duyarlı hale getirir. Bu dönemler:

• Adet döngüsünün belirli aşamalarında
• Hamilelik sırasında
• Menopoz sırasında
• Total histerektomi sonrası.

Erkeklerde ve yaşlılarda sistit

Erkekler de genellikle ileri yaş ile beraber sistit görülmeye başlar.daha sonra yaşamda sistit alma eğilimindedir. Özellikle prostat bezinin büyümesi, mesane kateterleri veya idrar yolu ile ameliyatlar ile sistit enfeksiyonuna yakalanma riski artar.

Çocuklarda sistit

Çocuklarda sistit enfeksiyonu ayrıntılı olarak araştırılmalıdır. Altta yatan Vezikoüreteral Reflü (mesaneden idrarın böbreklere doğru hareketi) hastalığının olup olmadığı incelenmelidir.    Hastalık 100 çocuktan birinde görülür ve bu hastalar da erken teşhis ve tedavi böbreklerin sağlığı açısından önemlidir.

Sistitin uzun süreli önlenmesi

Kadınlarda sistit enfeksiyonları sık tekrarlayabilir. Sistit enfeksiyonun sık tekrarlanmaması için yapabilecekleriniz:

• İdrarınızı tutmak yerine, idrarınızın geldiğini hissettiğiniz anda idrar yapmak için tuvalete gidin.
• Her gün bol su için.
• Tuvaletinizi yaptıktan sonra temizliği idrarının geldiği  ön kısmından makata doğru (üretradan anüse) silin.
• Seksten önce cinsel organlarınızı yıkayın ve eşinizi de aynısını yapmaya teşvik edin.
• Seksten sonra idrar yapın.
• Naylon iç çamaşırı yerine pamuklu iç çamaşırı giyin.Naylon külotlu çorap, dar pantolon veya dar kot pantolon giymekten kaçının.
• Cinsel organlarınızın çevresine parfümlü sabunlar vaya deodorant benzeri ürünler kullanmayın.
• Köpük banyolarından kaçının.
• Pamukçuk veya trikomoniyaz gibi vajinal enfeksiyonları tedavisi için hemen doktorunuza başvurun , çünkü bu organizmalar sistiti enfeksiyonu için uygun ortamı oluşturabilirler.

---