Epididimit
Epididimit nedir ?
Testislerde yumurtaların üzerini kaplayan epididim kanallarının iltihaplanmasına epididimit denir. Epididimis, sperm hücrelerinin taşınması, depolanması ve olgunlaşmasından sorumludur. Hastalık kendini genelde skrotumda ağrı ile belli eder.
Yumurtalık torbalarında şişlik ve kızarıklık gibi belirtiler ile ortaya çıkan Akut epididimit genellikle 6 haftadan kısa sürer. yapar. Kronik epididimit ise akuta göre daha kötü ilerler.
Skrotumda (yumurtalık torbaları) meydana gelen ağrıların şiddetine bağlı olarak hastada
birtakım belirtiler görülmektedir. Hastalarda belirtilerin şiddeti ilerledikçe
hasta yürüyemez duruma gelebilir.
Günümüzde hastalığa yol açan en önemli faktörün bakteriyel enfeksiyon yada travma olduğu düşünülmektedir. Neisseria Gonorrhoeae bakterileri bel soğukluğuna sebep olmasının yanısıra epididimit tablosu da yaratabilmektedir. Chlamidya, tüberküloz, candida enfeksiyonları da erkeklerde sıklıkla epididimis iltihaplarına yol açmaktadır.
Nedenleri Nedir ?
En sık 15-30 yaş arası erkeklerde ve 60 yaşın üzerinde ki erkeklerde görülür. Toplumda görülme sıklığı 10000 kişiden 25 kişidir. Epididimit nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Cinsel yolla ile buluşan hastalıklar: Özellikle klamidya ve gonore (Bel soğukluğu) gibi nedenler ile
- İdrar yolu enfeksiyonları: Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu nadir görülmesine rağmen yaş ile enfeksiyon riski artar. Özellikle BPH (benign prostat hiper plazisi) , sonda kullanımı gibi nedenler bu riski artırır.
- Anal İlişki: Bu tarz ilişkiye giren erkeklerde E.coli gibi bağırsak florasında bulunan bakteriler bu duruma neden olabilir
- Travma: Kasık bögesine veya yumurtalıklara alınan darbe ile gelişebilir.
- İlaç kullanımı: Bazı kalp ritm ilaçlarının yüksek dozda kullanılması
- Behçet Hastalığı.
Belirtileri Nedir ?
Epididimit belirtileri hastalarda şu şekilde görülebilir:
- Testislerde ağrı
- Skrotumda şişlik, kızarıklık ( yumurtalıkları çevreleyen torba )
- İdrarda yanma
- Penis ucundan akıntı gelmesi.
Epididimit komplikasyonları
Epididimit tedavi edilmezse, akut epididimit,bir çok komplikasyona yol açabilir. Hastalarda şu şekilde komplikasyonlar görülebilir:
- Kronik epididimit: Bakteriyel enfeksiyon olmadığında bile inflamasyon kalıcı hale gelebilir
- Apse: Epididim veya yakın yapılar içinde bir apse oluşabilir. Apsenin boşaltılması için ameliyat gerektirebilir
- Epididim hasarı: İltihaplanma nedeni ile epididim ve testisler kalıcı olarak zarar görebilir. Bu durum kısırlığa neden olabilir.
- Enfeksiyonun yayılması: Enfeksiyon, skrotumdan vücudun bölgesine veya tüm sisteme yayılıp sepsis tablosu ortaya çıkabilir.
Epididimit teşhisi
Özellikle
genç erkeklerde epididimit ve testis torsiyonu arasındaki farkı
anlayabilmek zor olabilir. Testis torsiyonu, testisin kendi etrafında
dönmesi sonucu testisleri besleyen kan akışının kesilmesidir. Testis
torsiyonu cerrahi bir acil durumdur. Bazen epididimit ve testis
torsiyonu aynı anda meydana gelebilir.
Epididimit, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi test kullanılarak teşhis edilebilir:
- Fiziksel inceleme
- Tıbbi geçmiş
- İdrar testleri
- CYBH testleri
- Kan testleri
- Testislerin ultrasonu.
Epididimit tedavisi
Epididimit için tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Antibiyotikler
- Cinsel partner için antibiyotikler (Neden cinsel yolla bulaşan hastalık ise )
- Yatak istirahati
- Ağrı kesici ilaç
- Skrotuma düzenli olarak uygulanan soğuk kompresler
- Hastanede kalış (şiddetli enfeksiyon vakalarında).
Kronik epididimit
Enfeksiyon olmadığında bile inflamasyona bağlı olarak kronik epididimit gelişebilir. Nedeni bilinmemektedir, ancak sinirler ve kaslar dahil olmak üzere çevre yapıların aşırı duyarlılığının duruma neden olabileceği düşünülmektedir.
Kronik epididimit için bilinen risk faktörlerinden bazıları:
- Genitoüriner cerrahi,
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma,
- Geçirilmiş akut epididimit enfeksiyonuna bağlı.
Bununla birlikte, bu risk faktörlerine sahip olmayan kişilerde bile kronik epididimit gelişebilir.
Kronik epididimit teşhisi
Kronik epididimit, testis kanseri, genişlemiş skrotal damarlar (varikosel) veya epididimdeki bir kist gibi sürekli skrotal ağrıya neden olabilen başka hastalıklarda ayırt etmek için ek testlere ihtiyaç vardır.
Kronik epididimit tedavisi
Kronik epididimit tedavisi zordur. Enfeksiyon olmadığı için antibiyotik kullanılmamalıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Sık ılık banyolar
- Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar
- Minimal invaziv tedaviler
- Nadir olarak, etkilenen epididimiti çıkarmak için ameliyat (Epididimektomi).
