Akne

Akne nedir ? ( Sivilce )

Akne, komedonlar (siyah noktalar ve beyaz noktalar) ve irin dolu noktalar (püstüller) ile karakterize çok yaygın görülen bir cilt rahatsızlığıdır. 

Genellikle ergenlik çağında başlar. Yüz, boyun, sırt ve göğüsteki basit birkaç noktadan, yara izi bırakabilecek ve özgüvenini etkileyebilecek kadar bir çok önemli soruna yol açabilir. Genelikle onlu yaşların sonlarında başlar veya yirmili yaşların sonlarına doğrı görülmeye başlar. Ancak bazı insanlarda daha uzun süre devam edebilir.

Bu yaşlar dışında bazı kişilerde akne ilk kez yirmili yaşların sonlarında, hatta otuzlu yaşlarda insanlarda gelişebilir. Bazen küçük çocuklarda yanaklarda veya burunda siyah nokta veya sivilce şeklinde ortaya çıkabilir.

Sivilce Neden olur ?

• Hormonlar :  Yaklaşık 8 yaşında, adrenal bezler androjen (erkeklik hormonu) üretmeye başlar ve üretilen miktar ergenlik döneminde giderek artar. Yağ bezleri androjenlere daha fazla sebum üreterek yanıt verir ve bazen küçük çocuklarda beyaz nokta veya yağ bezesi olarak bilinen kapalı komedonlar gelişebilir.
• Sebasöz bez tıkanıklığı : Saç folikülü kanalının üst kısmını kaplayan deri hücreleri normal şekilde dökülmez, birikir ve bir tıkaç komedon oluşturur.
• Bakteriler ve iltihaplanma : Bazen normal cilt üzerinde bulunan (Propionibacterium acnes) akne bakterisinin miktarı artar, kanalda birikir ve sivilcelerde gelişen iltihaplanmaya katkıda bulunur.
• Genetik : Kalıtsal faktörler katkıda bulunur, ancak bunun tam olarak nasıl orataya çıktığı bilinmemektedir.
• Stres : Adrenal bezler, bir kişi stresli olduğunda daha fazla androjen üretir. Bu sivilceleri daha da kötüleştirebilir.
• Diyet :  Bazı diyetler akne gelişimine katkıda bulunabilir, ancak tam olarak açıklanamamıştır.
• Meslek :  Nadir durumlarda, belirli endüstrilerde çalışan kişilerde, sıkı İş Sağlığı ve Güvenliği yönetmeliklerine uyulmadığı durumlarda mesleki akne gelişebilir.

Sivilce belirtileri nelerdir?

Farklı türde sivilce gelişimleri vardır genel olarak sivilce belirtileri şu şekilde görülebilir.

• Siyah noktalar küçük, tıkanmış gözeneklerdir
• Etrafı Beyaz ortası kırmızı şişlikler şeklinde kendini gösterebilir
• Komplike hale geldiğinde püstüller noktalırından iltihap akabilir
• Nodüller şeklinde cilt altında sert, ağrılı kitleler oluşturabilir.

Bazen akne alt yanaklar, çene çizgisi ve boyun boyunca görünmeye devam edebilir. Lekeler oldukça ağrılı olabilir ve iyileşmesi uzun zaman alabilir. Akne, kadınlar için adet görmeden önce daha da kötüleşebilir.

Doktorumu ne zaman görmeliyim?

Sivilceleriniz bir haftadan uzun süre de geçmiyorsa veya sizi çok rahatsız ediyorsa doktorunuza görünebilirsiniz. Doktorunuz sivilcenizin ne kadar kötü olduğunu değerlendirebilir ve seçenekleri sizinle tartışabilir. Sivilcenizin hayatınızı nasıl etkilediğini ve size nasıl hissettirdiğini doktorunuza söylemekten çekinmeyin.

Sivilceniz çok kötüyse doktorunuz sizi bir dermatoloji doktoruna yönlendirebilir.

Akne önlenebilir mi?

Sivilceniz varsa, bu duruma yardımcı olabilecek bazı faktörler vardır :

• Lekeleri sıkmayın ve onlara dokunmamaya çalışın çünkü bu bir cilt enfeksiyonuna veya yüz üzerinde yara izine neden olabilir.
• Asit ve/veya pH dengeli, aşındırıcı maddeler ve alkol içermeyen bir sıvı yüz temizleyici ile yüzünüzü temizleyin.
• Yüzünüzü yıkarken cildinizi ovmak yerine nazikçe temizlemelisiniz. Cildinizi ovalamak yerine kurulayın.
• Makyaj yapıyorsanız, yatmadan önce makyajı çıkarmak cilt bezlerinin tıkanmasını önlemeye de yardımcı olacaktır. Akneye meyilli ciltler için uygun bir ürün seçin. Makyajınızı çıkarmadan yatmayın.
• Jel, sprey ve ağda gibi saç ürünleri kullanıyorsanız bunların yüzünüze özellikle alnınıza temas etmemesine dikkat etmelisiniz. Saçınızı alnınızdan uzak tutmanın alnınızdaki lekelerin iyileşmesine yardımcı olabileceğini de görebilirsiniz. Saçınızı daha düzenli yıkamak da lekelerin iyileşmesine yardımcı olur.
• Sadece gündüzleri makyaj ve/veya güneş kremi ve geceleri nemlendirici kullanın. Sabah veya akşam akne tedavilerinden sonra veya üstüne makyaj, nemlendirici ve güneş koruyucu uygulayın.
• Aşırı şekilde güneş altında durmak özellikle sivilce varlığında, melanom ve diğer cilt kanserlerine neden olabilecek cilt hasarı riskini artırır.
• Tıraş olurken, yumuşatmak için önce tüyleri birkaç dakika nemlendirin. Hassas ciltler için tasarlanmış bir tıraş kremi kullanın ve tıraş bıçağının keskin olduğundan emin olun. Sivilceleri tıraş etmeye çalışmayın ve sadece hafif baskı uygulayın.

Akne komplikasyonları

Bazen sivilce çeşitli psikiyatrik sorunlara neden olabilir. İnsanların moralini bozabilir ve sosyal veya sportif faaliyetlere katılmalarını engelleyebilir.

Şiddetli veya uzun süre geçmeyen sivilce yüz üzerinde yara izine neden olabilir. Bazen kızlarda sivilce, polikistik over sendromu veya hormonlarla ilgili diğer bozukluklardan kaynaklanabilir.

Bu benzeri sorunlara yol açabileceğini düşünüyorsanız mutlaka doktorunuza başvurun.

Akne (Sivilce ) Tedavisi

Akne diğer adı ile sivilce tedavisi oluşan sivilcelerin enfekte olmasına, yaygınlığına, ağrılı olmasına, akıntılı olmasına veya süresine bağlı olarak çok farklı tedavi planları uygulanarak tedavi edilebilir. En doğru tedavi planı doktorunuz tarafından sizin ile paylaşılacaktır.

Tedavi süreçleri şu şekilde gelişebilir.

İlaçsız tedavi

Yüzü günde iki kere yıkamak ve Ph dengeli yüz temizleme jelleri veya sabunlar kullanmak. Bu yıkama işlemi sırasında kesinlikle aşındırıcı şekilde sert hareketlerden kaçınmak. Bu işlemler sivilce oluşumunun ilk iki haftasında uygulanabilir. Bu işlemlere rağmen geçmeyen veya enfekte olan sivilcelerin doktor tarafından takibinin yapılması gerekmektedir.

Kullanılabilecek ürünler

• Benzoil peroksit : Reçetesiz olarak kullanılabilecek ürün genellikle cilt temizleyicisi olarak kullanılır. Akne tedavisinde özellikle sivilce üzerinde bakteri ve ölü deri hücrelerini temizleyebilir. Benzoil peroksit içeren piyasada bir çok ürün bulunmaktadır.
• Salisilik asit : Cilt bakım ürünü olan kullanılan bu ürün aynı şekilde sivilce tedavisinde kullanılabilir. Özellikle sivilce gözeneklerinin kapanmasına neden olur.
• Azelaik asit içeren cilt bakım ürünleri, azelaik asit antibakteriyel özelliklere sahiptir.
  
• Kükürt içeren sabun kullanımı, aynı şekilde sivilce gözeneklerinin kapanmasına engel olarak etkisini gösterir.
• Retinol içeren jel kullanımı : Cilt üzerinde hücre dögünüsü artırdığı düşünülmektedir. Sivilcenin gözeneklerinin kapanmasını önler ve düzenli kullanımı ile sivilce oluşumunu önleyebilir.

İlaç İle Tedavi

Akne tedavisi için kullanılan ilaçların doktorun verdiği süre içerisinde kullanılmalı, daha az  süre kullanımın daha kötü sonuçlar doğurabileceği unutulmamalı.

• Anbiyotikli krem kullanımı
• Ağızdan alınan antibiyotik kullanımı
• Kombine oral kontraseptifler (Doğum kontrol hapları), bayan hastalarda polikistik over sendromu gibi hastalıklar ile ilişkisi dünülüyorsa
  
• Ağızdan izotretinoin ( Roaccutane ), gebe olan hastalarda kullanılması bebeklerin özürlü olmasına neden olabilir.

Diğer Tedaviler

• Mikrodermabrazyon : Özellikle sivilcelere bağlı oluşan leke  ve cilt üzerinde ki düzensizlikler için peeling işlemi ile ölü deri yüzeyinin sıyrılması işlemidir.
• Led ışık terapisi : Derinin yenilenme süreci hızlandırılmaya çalışılır.
• Kollajen İndüksiyon Tedavisi : Mikro iğneleme ile derinin yapılanmasını ve yenilenme sürecinin hızlandırılması amaçlanır.
• Fraksiyonel Radyofrekans : Cilt yapılanma ve yenilenme sürecini hızlandırma işlemidir.

---