Uterin veya Servikal Neoplaziler

Uterus ve Rahim Ağzı Kanseri Nedir ?

Kadın genital organlarından olan uterus ve serviksin iyi huylu lezyonları zamanla ilerleyerek kanser tablosu ile sonuçlanabilir.

Uterusun sıklıkla endometrial tabakası neoplaziye uğrarken servikste ise durum farklıdır. Endometrium rahim iç zarıdır ve sıklıkla uterus kanserler  (rahim kanseri) deyince endometrium kanseri anlaşılmaktadır.

Servikal neoplaziler ise vajinaya uzanan serviksin kanseridir. Kadınlar da pap-smear taraması sonucunda erken tanı ve tedavi şansı vermektedir. 

Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri

Serviks, fallop tüplerini, uterusu (rahim), yumurtalıkları, vajinayı (doğum kanalı) ve vulvayı (dış cinsel organlar) da içeren kadın üreme sisteminin bir parçasıdır.

Serviks, utesuru (rahim) vajinaya bağlar. Vajinaya açılan bir dış yüzeye ve rahme bakan bir iç yüzeye sahiptir.

Serviksin bazı işlevleri vardır:

• Vajinayı sağlıklı tutan nemlenmesini sağlayan servikal mukus
• Adet kanının rahimden vajinaya geçmesine sağlamak
• Yumurtalıktan atılan bir yumurtayı döllemek için spermin fallop tüpünden yukarı çıkmasına yardımcı olan mukus üretmek
• Hamilelik sırasında kanalı kapalı tutarak bebeği rahimde tutmak, sonra vajinadan bir bebeğin doğmasına izin vermek için genişletmek.

Serviksin vajinaya (ektoserviks) açılan bir dış yüzeyi ve servikal kanalı (endoserviks) kaplayan bir iç yüzeyi vardır. Bu iki yüzey iki tür hücre ile kaplıdır: skuamöz ve glandüler hücreler

Servikal kanser Türleri :

Başladıkları hücrelerin adını taşıyan iki ana rahim ağzı kanseri türü vardır:

• Skuamöz hücre karsinoması
• Adenokarsinom (glandüler hücrelerden).

Az sayıda rahim ağzı kanserinde hem skuamöz hücreler hem de glandüler hücreler bulunur. Bu kanserler adenoskuamöz karsinomlar olarak adlandırılır .

Serviks (Rahim Ağzı) Kanseri nedenleri ?

Rahim ağzı kanserine çok büyük oranda İnsan papilloma virüsü (HPV) neden olur. Bu nedenle hiç bir belirti olmasa bile  30-65 yaş aralığındaki kadınlardan 5 yılda bir smear ve HPV -DNA testi yapılması önerilmektedir. Sağlık bakanlığı sitesinden ayrıntılı bilgi alınabilir.

Rahim ağzı kanser riskini artırabilecek diğer nedenler :

• Sigara içmek
• Uzun süreli doğum kontrol hapı kullanmak
• 17 yaşından önce çocuk sahipi olmak veya 5 den fazla doğum yapmış olmak

Belirtileri Nedir ?

Rahim ağzında rahim ağzı kanserine dönüşebilecek anormal hücreler olup olmadığını öğrenmenin tek yolu smear ve HPV-DNA testi yaptırmaktır.

Belirtiler mevcutsa, genellikle şu şekilde rahim ağzı kanseri belirtileri görülür:

• Adet dönemleri arasında, menopozdan sonra veya cinsel ilişki sırasında veya sonrasında vajinal kanama
• Pelvik ağrısı (kalça bölgesinde rahatsız edici ağrı)
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Anormal vajinal akıntı
• Adet döneminde düzensizlikler.

Rahim ağzı kanseri nasıl teşhis edilir?

Rahim ağzı kanseri erken dönemde genellikle belirti vermez. Hastalar genellikle tarama testlerinin pozitif sonuçlanması nedeni ile teşhis edilir.

Servikal tarama testiniz pozitif (pap smear) ise doktorunuz daha ayrıntılı testler isteyebilir. Bu Testler:

• Kolposkopi, rahim ağzı kanserini görüntüleme yöntemidir. Kanserli anormal hücreleri tespit edebilmek için incelenen dokuyu yaklaşık 30 kat büyütmeye yarayan teleskopa benzeyen bir araçtır
• Rahim ağzınızdan bir örneğin alınmasını ve kanser hücreleri için mikroskop altında kontrol edilmesini sağlamak için patoloji laboratuvarına gönderilmesi
• Böbrek ve karaciğer fonksiyonunu ve genel sağlık durumunuzu kontrol etmek için laboratuvar testleri .
• Vücudunuzda eğer yayılmışsa, kanser hücrelerini tespit edebilmek için BT taraması ve/veya MR gibi görüntüleme yöntemleri.

Rahim ağzı kanseri nasıl tedavi edilir?

Yapılan testler ile erken dönemde kanserleşme öncesinde (prekanseröz) hastalar yakalanırsa, bu hücrelerin rahim ağzı kanserine dönüşmesini önlemek için çeşitli tedavi prosedürleri vardır. Bu tedaviler :

• Serviksteki anormal doku alanını çıkarmak için elektrik enerjisi ile ısıtılan ince bir tel halkası kullanılır. Yapılan işlem LEEP olarak adlandırılır. İşlem tanı ve tedaviyi aynı anda yapma imkanını sunar.
• Cerrahi işlem ile servikste anormal hücrelerin bulunduğu alanın çıkarılması işlemidir (soğuk konizasyon).
• Anormal dokuyu çıkarmak için lazer cerrahisi kullanılabilir (lazer konizasyon).

Kanser öncesi hücreler tedavi edilmezse hastalık rahim ağzı kanserine ilerleyebilirler. Rahim ağzı kanseri hastalarının büyük kısmı erken saptanır ve ameliyatla tedavi edilir. Rahim ağzı kanseri vücudun diğer bölgelerine yayıldığında (metastaz), hastanın radyasyon ve kemoterapi gibi başka tedavileri alması gerekebilir.

Rahim ağzı kanserini tedavi etmek için kullanılan birçok farklı prosedür ve ameliyat vardır:

• Cerrahi işlem ile kanserin etrafındaki bir dokunun koni biçiminde çıkarılması (soğuk konizasyon)
• Vajinanın üst kısmının ve serviksin bir kısmı çıkarıldığı ameliyatlar veya serviksin tamamının ve çevre dokularının çıkarılmasını içeren bir trakelektomi (RVT) ameliyatı yapılabilir
• Rahim, serviks ve vajinanın üst kısmının çıkarılmasını içeren histerektomi ameliyatı
• Salpenjektomi, yumurtalıklarından yumurtanın rahime ulaşmasını sağlayan fallop tüplerinin çıkarılması işlemidir. Genellikle histerektomi ameliyatı ile beraber gerçekleştirilir.

Doktorunuz hangi ameliyatın sizin için uygun olduğuna karar verirken bir çok faktörü göz önünde bulundururlar.

Bu faktörler :

• Kanser türü
• Kanserin boyutu ve evrelendirilmesi
• Yaşınız ve genel sağlığınız
• Menopoz öncesi veya sonrası kansere yakalanma durumunuz
• Gelecekte çocuk sahibi olmak isteyip istemediğiniz faktörler ameliyatı şekillendirir.

Rahim ağzı kanserinin komplikasyonları nelerdir?

Rahim ağzı kanseri vücudun diğer bölgelerine yayılabilir ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Ancak rahim ağzı kanseri erken yakalanıp tedavi edildiğinde, genellikle sonuçlar çok iyidir.

Rahim ağzı kanseri tedavileri, çocuk sahibi olmanızı engelleyebilir. Rahim ağzında yapılan daha küçük cerrahi prosedürler, gelecekte ki gebeliklerde düşük yapma şansını artırabilir.

Rahmin (histerektomi), fallop tüplerinin (bilateral salpenjektomi) veya yumurtalıkların (bilateral ooferektomi) alındığı daha büyük ameliyatlar, artık çocuk sahibi olmayacağınız anlamına gelebilir.

Cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi dahil olmak üzere kanser tedavilerinin yan etkilerini yaşayabilirsiniz. Tedavileri alırken endişelerinizi ve oluşabilecek komplikasyonları doktorunuz ile konuşun.

Uterus (Rahim) Kanseri

Rahim, mesane ile rektum arasında kaslar tarafından desteklenen içi boş bir organdır. Rahim boynu olan serviks ile vajinaya bağlanır. Rahim, hamilelik sırasında fetüsün büyüdüğü yerdir. İki katmandan oluşur:

• Myometrium : Uterus dokusunun dış kas tabakası.
• Endometrium : Uterıs iç katmanını oluşturur. Çocuk doğurma çağındaki bir kadında, östrojen hormonu gebeliğe hazırlanmak için endometriyumun her ay kalınlaşmasına neden olur.

Rahim kanseri, rahim (endometriyum), kas dokusu (miyometriyum) veya endometriumu (stroma) destekleyen bağ dokusundaki anormal hücrelerden başlar.

Türleri Nedir ?

Endometriyum kanserleri östrojen etkisine göre iki tipe ayrılır :

• Tip 1: En yaygın endometriyal kanser türleridir. Alt tipler arasında adenokarsinom, adenoakantom ve sekretuar karsinom bulunur. Genellikle yavaş büyürler ve yayılma olasılıkları daha düşüktür. 
• Tip 2: Daha nadir görülürler. Tip 1 kanserlerden daha hızlı büyürler ve yayılma olasılıkları daha yüksektir.

Rahim (uterus) kasında (miyometriyum) veya stroma adı verilen endometriumu destekleyen bağ dokusunda gelişir. Üç tür vardır:

• Leiomyosarkom: Nadir görülür. Yayılma olasılığı yüksektir
• Endometrial stromal sarkom: Nadri görülür. Daha yavaş büyür.
• Diğerleri.

Rahim kanseri Nedenleri?

Rahim kanserinin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı faktörler kanser riskini artırmaktadır:

• 50 yaşın üzerinde olmanız
• Menopoz sonrası dönem
• Endometrial hiperplazi (fazla salgınan östrojen hormonuna bağlı olarak uterus iç tabakası olan endometrium duvarının kalınlaşmasıdır)
• Hiç doğum yapmamak
• Menopoza geç yaşta girmek(55 yaşından sonra)
• Yüksek tansiyona sahip olmak (hipertansiyon)
• Diyabet
• Obezite
• Ailede kanser öyküsü (kolon, mide, over kanseri gibi)
• Polikistik over sendromunda
• Östrojen hormonu replasmanı almak
• Meme kanserini tedavi etmek için kullanılan bir anti-östrojen ilacı olan tamoksifen almak (endişeniz varsa riskler ve faydalar hakkında doktorunuzla konuşun).

Belirtileri Nedir ?

En önemli belirtisi anormal vajinal kanamadır. Menapoz döneminden sonra vajinal kanama olması mutlaka araştırılmalıdır.

Rahim kanseri tedavisi

Genellikle hastalarda tek tedavi cerrahidir. Rahim kanseri genellikle rahim ve serviksin (total histerektomi) fallop tüplerinin yumurtalıklarla birlikte alındığı ameliyatla tedavi edilir .  

Radyasyon tedavisi

Rahim kanseri için, radyasyon tedavisi , hastalığın tekrarlama olasılığını önlemek için ameliyattan sonra ek bir tedavi olarak yaygın olarak kullanılır. Bu yapılan tedaviye adjuvan tedavi denir. Kişinin genel sağlığı veya sahip olunan hastalıklar nedeni ile ameliyat yapılamıyorsa, tek tedavi olarak radyoterapi kullanılabilir.

Hormon Tedavisi

Östrojen ve progesteron gibi hormonlar vücutta doğal olarak üretilen hormonlardır. Hücrelerin büyümesini ve aktivitesini kontrol etmeye yardımcı olurlar. Rahimdeki bazı kanserler türlerinin büyümesi östrojen veya progesterona bağlıdır. Bunlar hormona bağımlı veya hormona duyarlı kanserler olarak bilinir ve bazen hormon tedavisi ile tedavi edilebilir.

Yayılan veya tekrarlayan (nüks eden) rahim kanseri için, hormon tedavisi önerilebilir. Çeşitli nedenler ile ameliyat yapılamıyorsa ilk tedavi olarak kullanılabilir. 

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek, yayılmasını önlemek veya gelişim hızını yavaşlatmak amacıyla kullanılan ilaçlardır. Kemoterapinin asıl amacı, sağlıklı hücrelere mümkün olan en az zararı vererek kanser hücrelerini yok etmektir.

Kemoterapi kullanılabildiği zamanlar: 

• Bazı rahim kanseri türleri için
• Kanseri kontrol etmeye ve belirtileri hafifletmeye çalışmak için ameliyat veya radyasyon tedavisinden sonra kanser tekrarladığında
• Kanser hormon tedavisine yanıt vermiyorsa
• Kanser ilk teşhis edildiğinde uzak organlara yayıldıysa
• Radyasyon tedavisi sırasında veya radyasyon tedavisinden sonra. 
  

Tedaviler sırasında yumurtalıklar alınırsa adet göremeyeceksiniz. Kadınlar için genellikle menopoz 45 ile 55 yaşları arasında başlayan doğal bir süreçtir. Daha öncesinde yumurtalıkların alınması ile menopoza girerseniz bu sizin için özellikle menopoz belirtileri açısından daha sancılı geçebilir.

Cerrahi işlemler ile rahim alındığında çocuk sahibi olamazsınız. Ayrıca yapılan ameliyata bağlı idrar kaçırma gibi idrar sorunları yaşayabilirsiniz.

Cinsellik

Rahim kanseri sırasında yapılan tedaviler cinsel ilişki konusunda ki duygularınızı ve düşüncelerinizi değiştirebilir. Bu değişiklikler üzücü ve hakkında konuşmak konusunda zorluklar yaşayabilirsiniz. Bu durumda doktorunuz ile konuşup destek alabilirsiniz. 

Pelvik bölgeye radyasyon tedavisi vajina dokusunun elastikiyetini kaybetmesine ve neden olarak vajinayı daraltabilir. Yumurtalıklarınız alındıysa vajinanız da kuruma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu yan etkiler vajinal muayene veya cinsel ilişki sırasında ağrı gibi belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu durumda doktorunuz vajinal nemlendirici veya kayganlaştırıcı, hormonlu kremler kullanmanızı önerebilir.