Endometriozis
Endometriozis nedir?
Endometriozis, uterus dokusunun uterus haricinde pelvis, yumurtalıklar ve fallop tüplerinde görülmesi sonucu oluşur. Çok nadir de olsa endometrial doku pelvik organların dışına yayılım gösterebilir.
Yayılım gösterdiği organda, endometrial doku her adet döngüsünde kalınlaşır, parçalanır ve kanayarak dökülür. Ancak endometriozis hastalığında yayılım gösterdiği organda doku kalıntıları çıkmak için bir yol bulamaz. Bu durum kişide hastalık belirtileri ortaya çıkarır.
Endometriozis eğer overler içerisinde görülürse endometrioma adı verilen kistler oluşturabilir. Pelvik doku ve organlar zamanla birbirine yapışarak anormal lifli doku bantlarını meydana getirir.
Endometriozis hastalığı özellikle menstrüel siklus döneminde şiddetli pelvik ağrıya neden olabilir. Ayrıca kadında infertilite sorunları gelişebilir. Pelvik (kalça) ağrılar genellikle adet sancılarından daha şiddetli olarak tanımlanır.
Endometriozis Nedenleri?
Endometriozisin kesin nedenleri bilinmemektedir. Ancak endometriozis geliştirme riskini artırabilecek birkaç faktör vardır. Annenizde veya kız kardeşinizde endometrioz varsa, hastalığa yakalanma riskiniz diğer bayanlara göre daha yüksektir.
Endometriozis için diğer potansiyel risk faktörleri :
- Adet dönemine erken yaşta başlamak (11 yaşından önce)
- Menapoza geç yaşta girmek
- Adem dönemleri arasındaki sürenin az olması (27 günden az)
- Uzun adet dönemleri (yedi günden fazla)
- Hiç doğum yapmamak
- Düşük vücut ağırlığı (0 ila 18,4 BMI vücut kitle endeksi aralığında olmak)
- Normal östrojen seviyelerinden daha yüksek bir değere sahip olmak
- Üreme sistemi anormallikleri veya vücuttan menstrüel kan akışının normal geçişini engelleyen herhangi bir durum.
Endometriozis ergenlik döneminde başlayabilir. Menopozdan sonra da devam edebilir .
Belirtileri Nedir?
Endometriozis belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Adet dönemlerinde ağrı
- Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında ağrı ( disparoni )
- Adet döneminde miktar olarak fazla veya düzensiz kanama
- Bağırsak hareketlerinde artış veya idrara çıkmada ağrı
- Pelvik bölgede (kalça), belde veya bacaklarda ağrı
- Mide bulantısı
- Yorgunluk
- İshal ve kabızlık.
Belirtiler, endometriyal dokunun bulunduğu anatomik yere bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Bazı kadınlar ciddi belirtiler yaşarken, bazılarında hiç belirti olmayabilir. Ancak genellikle hastalık ilerleyicidir. Bu neden ile belirtiler zamanla daha da kötüleşebilir.
Endometriozis Tedavi
Hastalığın gösterdiği belirtiler hafif seyrediyorsa genellikle ağrı kesici dışında başka bir tedavi gerekmez.
Genel olarak, endometriozis tedavileri şu şekilde olabilir:
- Hastalığın seyrini gözlemlemek için aktif izlem ve takip
- Ağrı kesici ilaçlar
- Hormon tedavisi şunları içerir:
- Ovulasyonu önlemek için kombine östrojen, progesteron hormonları ve oral kontraseptifler
- Yumurtalık hormonu üretimini durduran yapay olarak menapoza girmenizi sağlayan gonadotropin salgılatıcı hormon agonisti ilaçlar
- Testosteron türevi ilaçların verilmesi (erkeklik hormonu)
Endometriozis tedavisinde Cerrahi
- Laparoskopi (aynı zamanda endometriozis teşhisine yardımcı olmak için de kullanılır) : Kapalı ameliyat
- Laparatomi : Sağlıklı dokuya zarar vermeden yer değiştirmiş endometriumun mümkün olduğunca çoğunu çıkarmak için daha kapsamlı bir ameliyat
- Histerektomi : Rahmi ve muhtemelen yumurtalıkları çıkarmak için yapılan ameliyat.
