Akut Böbrek Yetmezliği
Akut böbrek yetmezliği Nedir? (ABY)
Akut böbrek yetmezliği, böbreklerin aniden işlevlerini yerine getirme yeteneğini kaybetmesidir. Bu durum, böbreklerin filtre etme fonksiyonunun azalmasına ve toksinlerin vücutta birikmesine neden olur.
Böbreklerin esas fonksiyonu kan içerisinde ki atıkları temizlemektir. Bunun dışında fazla sıvının atılımı, elektrolit ( sodyum, potasyum) dengesi ve d vitamini aktivasyonu gibi bir çok görevi vardır. Böbrek fonksiyonlarını yerine getirmediğinde, atık maddelerin ve elektrolitlerin düzenlenmesi için kişi diyalize ihtiyaç duyar.
Kronik böbrek yetmezliğinde ise yavaş gelişen bir süreç mevcuttur. Böbrekler normal boyutlarında değildir. Küçülmüş ve fonksiyonlarını tamamen yitirmiştir. Akut böbrek yetmezliğinde ise süreç ani bir şekilde olmuştur. Böbrek boyutları normaldir. Çeşitli tedavi yöntemleri ile böbrek fonksiyonları tekrar kazandırılabilir.
ABY Nedenleri Nedir ?
Akut böbrek yetmezliği nedenleri prerenal, intrarenal ve postrenal şeklinde sınıflandırılabilir. Preranal nedenler en yaygın ABY nedenidir. Ancak diğer nedenler dikkatli bir şekilde dışlanmalıdır.
Prenal Nedenler
Bu durum böbreğin yeterince kanlanmasını engelleyen nedenler ile ortaya çıkar.
- Sepsis
- Dehidrasyon
- Kanama
- Kalp yetmezliği
- Karaciğer Yetmezliği
- Renal Arter Darlığı
İntrarenal nedenler
Böbrek içi parankim dokusunu hasarlayan nedenler ile ortaya çıkar.
- NSAİİ ilaçlar (dikloron etol fort gibi), ACE inhibitörü gibi nefrotoksinler , antibiyotikler (aminoglikozitler gibi) veya bazı kemoterapi ilaçları (sisplatin gibi)
- Glomerülonefrit
- Rabdomiyoliz
- Hemolitik Üremik Sendrom (HUS)
- Multipl Myelom
- Tomografi çekimi için verilen kontrast madde.
Postrenal Nedenler
Böbreklerden süzülen idrarın çıkışını engelleyen nedenler ile ortaya çıkar. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- Böbrek taşları
- İdrar Retansiyonu
- Benign Prostat hiperplazisi (BPH)
- Prostat Kanseri
- Diğer Tümörler
Akut Böbrek Yetmezliği Belirtileri Nedir?
ABY bütün organların çalışma şekillerini etkilediği için bir çok farlı belirti ortaya çıkayabilir. Aşağıda önemli bazı belirtiler sıralanmıştır. Ayrıca kronik böbrek yetmezliği belirtileri ile bu kısımda gösterilmemiştir.
- İdrar miktarında azalma veya idrar çıkışının tamamen durması
- Mide bulantısı
- Kusma
- Nöbet Geçirme
- Bilinç bulanıklığı
- Koma durumunda olma
- Karın Ağrısı.
Tedavi
Akut böbrek yetmezliği teşhis edildiğinde, doktorunuz böbreklerin işlevlerini desteklemek için tedavi önerebilir. Tedavi, böbreklerin işlevlerini koruma veya tekrar kazandırma amacını taşır. Tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunabilir:
- Sıvı ve elektrolit dengesinin düzgün bir şekilde sağlanması
- Böbreklerin filtre etme fonksiyonunu artıran ilaçların kullanımı
- Hemodiyaliz (kan atık maddelerinin doğrudan bir cihazda temizlenmesi)
- Böbrek nakli (sağlıklı bir böbrek bağışçısından alınan bir böbrek, hastanın vücuduna nakledilerek, böbreklerin işlevlerini tekrar kazandırma)