Sarkoidoz

Sarkoidoz nedir ?

Sarkoidoz, vücudun bir veya daha fazla organında granülomların ( vücut immun sisteminin bir parçası olan makrofajların bakteri, virüs veya vücuda giren yabancı bir maddenin dokuya yayılımı önlemek için oluşturduğu kümeleridir )  oluşumuyla karakterize inflamatuar bir hastalıktır. 

Bağışıklık sistemi aşırı tepki gösterdiğinde ( Otoimmun hastalıklar ) buna bağlı olarak granülom kümeleri çok fazla oluştuğunda, bir organın yapısına ve işlevine müdahale edebilirler.

Bu immun tepki kontrolsüz bırakıldığında, kronik iltihaplanma, organ dokusunun kalıcı bir hasara neden olan fibrozise yol açabilir. Hastaların yaklaşık% 90'ında akciğerleri etkiler. Ancak vücuttaki hemen hemen her organı etkileyebilir.

Hastalığın ortaya çıkışı ve ciddiyeti hastalar arasında büyük farklılıklar gösterir. Bazı durumlarda hastalık kendiliğinden geçer. Diğerlerinde hastalık klinik olarak ilerlemeyebilir. Ancak bu bireyler de yaşam kalitelerini ciddi olarak etkileyen hastallık belirtilerine sahip olabilirler.

Sarkoidoz teşhisi konan kişilerin üçte biri kadar olan kısmında uzun süreli tedavi gerekmektedir. 2-5 yıldan uzun süredir aktif kalan kişilerde kronik kabul edilir. bu kişilerde sarkoidoz, yaşam şeklini ciddi olarak etkileyebilir. Yaşamı tehdit edici olabilir.

Sarkoidoz belirtileri

Sarkoidozlu birçok hastada herhangi bir belirti görülmez. Genellikle farklı bir neden ile gidilen hastanede yapılan tıbbi testler sırasında tesadüfen teşhis edilir.

Bununla beraber sarkoidoz belirtileri şu şekilde ortaya çıkabilir :

• Öksürük
• Ateş
• Göğüs ağrısı veya rahatsızlığı
• Nefes darlığı
• Yorgunluk ve uyuşukluk
• Yüzün şişmesi
• Artrit, özellikle büyük eklemlerde şişlik
• Bacakların ön tarafında eritema nodozum adı verilen ağrılı kırmızı yumrular
• Boyun veya farklı noktalarda büyümüş lenf düğümleri

Sarkoidozun komplikasyonları

Bazen beyinde veya kalpte sarkoidoz gelişebilir ve bu da ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Beyin etkilenirse, belirtiler baş ağrısı, halsizlik, uyuşma ve bulanık görme içerebilir.
• Kalp etkilenirse, belirtiler çarpıntı, baş dönmesi veya göğüs ağrısını içerebilir.

Sarkoidoz nedeni

Sarkoidozun nedeni bilinmemektedir. Daha soğuk iklimlerde daha yaygın görünmektedir, ancak bunun nedeni belirsizdir. Nadiren sarkoidoz ailelerde görülür ve bu da genlerin önemli bir rol oynayabileceğini düşündürür. Çevresel etkenler ile genlerin sarkoidoz gelişimini tetiklediği düşünümektedir.

Sarkoid granülomlar

Sarkoidozda bulunan küçük enflamatuar nodüller, sarkoid granülomlar olarak bilinir. Normalde vücudun savunma sisteminin bir parçası olan bağışıklık hücresi gruplarını içerirler. 

Sarkoidoz genellikle akciğerleri veya akciğerlerin yakınındaki lenf düğümlerini etkiler. Bunun nedeni bilinmiyor. Boyun veya koltuk altları gibi vücudun başka yerlerinde bulunan lenf düğümleri tutulmuş olabilir.

Hastaların yaklaşık yüzde 10'unda sarkoidoz, tükürük bezleri, karaciğer, gözler veya cilt dahil olmak üzere vücuttaki diğer organları veya dokuları tutabilir.

Tedavi

Sarkoidoz ek bir tedaviye gerek olamadan 2-3 yıl içerisinde kendiliğinden iyileşebilir. Bu süreç içerisinde düzenli aralıklar ile doktor kontrolü gerekebilir. Daha ciddi ve ilerleyen hastalarda steroid ilaç kullanımı gerekli olabilir. Tedavi olmayan kişilerde kalıcı organ hasarları gelişip, ölüm ile sonuçlanabilir. Bu nedenle düzenli takip ve tedavi önemlidir.