Periferik Arter Hastalığı

Periferik Arter Hastalığı nedir ?

Periferik arter hastalığı (PAH), kol veya bacak gibi vücudun dış yapılarında ki arterlerinizin daralması ile giden bir süreçtir. Nüfusun% 9'unu etkileyen yaygın bir sorundur. Ancak insanların dörtte birinde belirtilere veya sağlık sorunlarına neden olur.

Gelişim Mekanizması ?

Arterler kanı kalpten uzaklaştırmak ve vücudunuzun her yerine gerekli besinleri ve oksijeni sağlamak ile görevlidir. Normalde arter içi boş bir tüptür. İç kısmı ise kanın üzerinden geçebileceği düz bir yüzeye sahiptir.

Kan atardamarlardan geçerken, plak olarak bilinen ve atardamarın içine yapışan yağ birikintileri bırakabilir. Bu, ateroskleroz olarak bilinir. Yıllar içinde  bu yağ birikintileri birikebilir. Arterin iç kısmının daralmasına neden olabilir.

Bu durum arterleriniz daralmasına neden olur. Bu plaklar kalp damarları içerisinde parçalanıp damarları tıkarsa kalp krizi meydana gelir. Beyin damarlarında bu durum oluştuğunda SVO (inme) olabilir.

Periferik arter hastalığı (PAH) ise bacaklar gibi vücudun periferik veya dış arterlerinde meydana gelen tıkayıcı hastalığa verilen isimdir.

Periferik Arter Hastalığı Belirtileri

Bazı durumlarda, periferik arter hastalığı olan bir kişi, durum ilerleyene kadar bir belirti göstermez. Belirtiler, vücudun hangi bölümünün yeterli kandan yoksun olduğuna bağlıdır.

Etkilenen bölgede şu şekilde periferik arter belirtileri görülebilir:

• Genellikle bacaklarda topallama şeklinde ağrı, kramp
• Egzersiz sırasında kötüleşen ağrı (genellikle bacaklarda)
• Dinlenme sırasında ağrının azalması (genellikle bacaklarda)
• Etkilenen vücut kısmının soğukluk, dolaşım bozukluğuna bağlı
• Etkilenen bölgede uyuşma, iğnelenme
• İyileşmeyen yaralar. (vasküler ülserler)

Nedenleri

Genellikle neden, bölgeye kan akışını azaltan kan damarı içinde biriken yağ birikintileri olan aterosklerozdur.

Yağlı birikintilerin yanı sıra, periferik vasküler hastalıkların diğer nedenleri :

• Diyabet : Yüksek kan şekeri kan damarlarına zarar verir .
• Tıkanma : Kan damarı içinde bir kan pıhtısı (trombüs) yerleşebilir.
• Enfeksiyon : Kan damarlarının daralmasına neden olabilir. Örneğin sifiliz veya salmonelloz, periferik vasküler hastalığa yol açabilir.
• Arterit : Arterlerin iltihabı. Bazı otoimmün hastalıklar arterite neden olabilir.
• Kan damarı spazmları : Raynaud hastalığı gibi durumlar, soğuk hava sıcaklıkları veya stres gibi belirli faktörlere yanıt olarak kan damarlarının daralmasına neden olabilir.

Risk faktörleri

Periferik arter hastalığı için risk faktörleri:

• Diyabet, en önemli risk faktörüdür
• Sigara içmek
• Yaş, 50 yaş üstü
• Ailede periferik arter hastalığı, inme veya koroner arter hastalığı öyküsü
• SVO, kardiyovasküler hastalık veya kalp krizi öyküsü
• Obezite
• Sedanter yaşam tarzı
• Yüksek tansiyon
• Yüksek kan kolesterolü.

Tedavi

Periferik arter hastalığında ilk tedavi aşaması yaşam şeklinizi değiştirmektir. Sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz yapmak ve obezite yani aşırı kilolarınız ile mücadele etmektir.

İlaç Kullanımı

Periferik arter hastalığında ortaya ciddi belirtiler çıktıysa ilaç tedavisi gündeme gelebilir. Bu tedaviler :

• Kolestrol diğer adı ile hiperlipidemi ilaçları
• Kan basıncını düzenleyen hipertansiyon ilaçları
• Diyabet diğer adı ile şeker hastalığı için kullanılan ilaçlar
• Kan sulandırıcı ilaçlar
• Bacak ağrısı için kullanılabilecek ağrı kesiciler.

Ameliyat

Periferik arter hastalığında ciddi darlık ve tıkanma geliştiğinde ameliyat bir seçenek haline gelir. Bu seçenekler :

• Tıkanan veya daralan damara stent yeleştirerek damarı açmak
• Baypas ameliyatı ile başka bir damar, tıkanan damara alternatif bir yol olarak kullanılabilir
• Antitrombotik tedavi ile damar tıkanıklığı giderilmeye çalışabilir.