Disk Hernisi

Disk Hernisi veya Fıtık nedir ?

Disk hernisi diğer adı ile fıtık, omurlar arasında yer alan lomber, servikal veya torasik disklerinde dejeneratif değişiklikler sonucunda oluşan hasar nedeni ile ortaya çıkar.

Herhangi bir nedenden dolayı fıtıklaşmış bir disk yakında yer alan bir siniri tahriş etmektedir. Fıtıklaşmış diskin sinirde oluşturduğu hasara bağlı olarak kol veya bacakta ağrı, uyuşma veya his kaybı ortaya çıkabilir.

Disk hernisinde diskin bulunduğu yere bağlı olarak hastalık belirtileri ortaya çıkar. Fıtıkların hangi anatomik bölgede olduğuna göre şu şekilde belirtiler görülebilir:

Servikal fıtıklarda boyun ağrısı, kol ağrısı, kolda uyuşma ve kolda güç kaybı görülebilir.

Torasik fıtıklar ise genelde belirti göstermezler. MR (manyetik zezonans) gibi taramalarda tesadüfen tespit edilir. Ancak ön kol iç yüzeyine, koltuk altına, karın bölgesine veya göğüs orta hattına yayılan ağrılar görülebilir. Genelikle bu ağrılar öksürük veya ıkınma ile şiddetlenir.

Lomber fıtıklarda; bel ağrısı, bacak ağrısı, bacaklarda uyuşma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Çok ciddi fıtıklarda bacaklarda güç kaybı, idrar kaçırma veya gaita kaçırma gibi belirtiler görülebilir.

Omurganın farklı bölümlerinin farklı adları vardır:

• Servikal vertebra :  Boyun bölgesinde yer alan kemiklerdir. ( 8 parça kemikten, C1-C2-C3-C4-C5-C6-C7-C8 oluşur )
• Torasik vertebra : Göğüs bölgesinde yer alanlar bu şekilde isimlendirilir. ( 12 parça kemikten, T1-T2-T3-T4-T5-T6-T7-T8-T9-T10-T11-T12 oluşur )
• Lomber vertebra : Bel bölgesinde bulunan kemiklerdir. ( 5 parça kemikten, L1-L2-L3-L4-L5 oluşur )

Nedenler arasında ise sıklıkla yaşlanmaya bağlı olarak disklerde meydana gelen deformasyonlar sonucu oluşan faktörler yer alır.

Yaşlılıktan başka diğer risk faktörleri :

• Ağır yük kaldırma,
• Fiziksel olarak zor bir işte çalışma,
• Genetik faktörler
• Sigara kullanımı sayılmaktadır
• Hareketsiz yaşam.
  

Lomber Disk Fıtığı

Bel ağrısı ve bacağa vuran ağrının en yaygın nedenidir. Lomber intervertebral diskler düz ve yuvarlaktır, bel omurları arasında bulunur ve yürürken veya koşarken amortisör görevi görür. 

Merkezinde yumuşak, jelatinimsi bir doku ( nükleus pulposus ) vardır. Bu doku güçlü elastik doku ile çevrelenmiş ve çevresinde annulus fibrosus adı verilen bir halka oluşturur.

Yaşlanma, yaralanma veya travma (örneğin ağır yük kaldırma), anulus fibrosusun yırtılmasına ve sonuçta nükleus pulposusun çıkmasına neden olabilir. Bu dokunun fıtıklaşması, spinal sinirleri ve / veya spinal kanalı sıkıştırabilir. Obezite, hareketsiz yaşam tarzı ve sigara kullanımı bel fıtığı riskini artırır.

Belirtiler:

Lomber disk fıtıkları belirtileri şu şekildedir:

• Hafif ve veya şiddetli bel ağrısı, (eğilmeyi zorlaştırır)
• Bacak veya ayakta karıncalanma hissine yol açan uyuşma ve güçsüzlük veya ağrı
• Yürümeyi veya ayakta durmayı zorlaştıran bacak ağrıları
• Nadir durumlarda, bağırsak ve mesanede fonksiyon kaybı (kauda sendromu) meydana gelebilir. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir.

Disk Fıtıklarında Tedavi

Disk Fıtıklarında ilk tedavi hareketi kısıtlamak ve ağrı için ağrı kesici almaktır. Genellikle hastanın gösterdiği belirtiler 1-2 gün veya 15 gün içerisinde hafiflemeye başlar. Fıtık Tedavisinde tedavi yöntemleri iki guruba ayrılır.

Ameliyatsız Fıtık Tedavileri

Ameliyat olmadan fıtık tedavileri ilaç ve fizik tedavi yöntemlerini içerir. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir.

• Ağrı kesici ilaç kullanımı ( Nonsteroid Antiinflamatuar İlaçlar )
• Kas spazmlarına bağlı oluşan ağrıları önlemek için kas gevşetici ilaçlar
• Özellikle sinir hasarına bağlı olarak oluşan ağrıları engellemek için Nöropatik İlaç kullanımı
• Opioid ilaç kullanımı güçlü ağrı kesicilerdir. Bağımlılık riski olması nedeni ile genellikle tercih edilmez.
• Fıtık olan bölgeye steroid enjeksiyonu, iğne yardımı ile belden girilerek bölgeye enjekte edilir. ( Epidural steroid enjeksiyonu ) Bu bölgede oluşan ödem azaltılarak sinir üzerinde ki baskı azaltılmaya çalışılır.

Fizik tedavi yöntemleri sadece iyileşme sürecinin hızlanmasını sağlamaz. Aynı zamanda fıtığın ilerlemesini önleme konusunda vücut hareketlerinizin nasıl kontrol etmeniz gerektiğini öğrenmenize yardımcı olur. Bazı fizik tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir.

• Bel fıtığı masajı, eski bir yöntem olamakla beraber etkin kişiler tarafından yapıldığında etkinliğini sürdürmektedir.
• Sıcak ve soğuk terapi
• Hidroterapi ( Havuz Terapisi )
• Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu
• Kas gücünü artırmak için diğer fizik tedavi yöntemleri.

Fıtık Ameliyat Tedavi

Disk fıtıklarında ameliyat çok az sıklıkla gereklidir. Diğer tedavi yöntemleri ile 1 aydan uzun süren ve ağrıları geçmeyen veya şu şekilde belirtileri olan kişilerde doktor tarafında ameliyat önerilebilir.

• Ağrının ağrı kesiciler ile kontrol edilememesi
• Bacak, kollarda güç kaybı veya uyuşma
• Yürümekte zorluk
• İdrar kaçırma veya dışkı kaçırma.

Ameliyat açık veya kapalı ( Laparoskopi ) şekilde yapılabilir. Kemik dejenerasyonu olan hastalarda omur eklemlerini stabilitesini sağlam için plak veya vida kullanılabilir.

---