Baş Boyun Kanserleri
Baş Boyun Kanserleri nedir ?
Baş ve boyun
kanserleri olarak bilinen kanserler genellikle baş ve boyun içindeki,
mukoza örtüsü (örneğin ağız, burun ve boğaz içinde) içerisinde ki
hücrelerde başlar.
Bu hücrelerde başlayan kanserlere sıklıkla baş ve boyun yassı hücreli karsinomları denir. Baş ve boyun kanserleri tükürük bezlerinde başlayabilir, ancak tükürük bezi kanserleri nispeten nadirdir. Tükürük bezleri, kanserli hale gelebilecek birçok farklı hücre türü içerir, bu nedenle birçok farklı tükürük bezi kanseri türü vardır.
Baş ve boyun kanserleri, başladıkları baş veya boyun bölgesine göre sınıflandırılabilir.
- Ağız boşluğu: Dudakları, dilin ön üçte ikisini, diş etlerini, yanakların ve dudakların içindeki yüzey, dilin altındaki ağzın tabanını (altını), ağız damağı gibi alanları.
- Farinks: Farinks (boğaz), burnun arkasında başlayan ve yemek borusuna açılan yaklaşık 5 inç uzunluğunda içi boş bir tüptür . Üç kısmı vardır: nazofarenks (farenksin üst kısmı); Orofarenks (yumuşak damağın arka kısmı, dil kökü ve bademciği içine alan bölümü ); hypofarenks (farenksin alt kısım).
- Gırtlak: Sesin çıkması sağlayan, larinks de denilen gırtlak, boyundaki farenksin hemen altında kıkırdak tarafından oluşturulan kısa bir bölümdür. Larinks ses tellerini içerir. Ayrıca, yiyeceklerin hava kanallarına girmesini önlemek iiçin hareket eden epiglot adı verilen küçük bir doku parçasına sahiptir.
- Paranazal sinüsler ve burun boşluğu: Paranazal sinüsler, burnu çevreleyen başın kemiklerinde küçük içi boş boşluklardır. Burun boşluğu burun içindeki içi boş bölümdür.
- Tükürük bezleri : Başlıca tükürük bezleri ağız tabanında ve çene kemiğinin yakınında bulunur. Tükürük bezleri tükürük üretir.
Baş ve boyun kanseri belirtileri
Belirtiler kanserin bulunduğu yere bağlıdır, çok fazla değişkenlik gösterir. Baş ve boyun kanseri belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Kitlenin oluştuğu bölgede ağrı
- Kanserli bölgede şişme
- Boğuk bir ses
- Yutma güçlüğü
- Ağız içinde sürekli kötü bir akıntı.
Baş ve boyun kanserlerinin nedenleri
Baş ve boyun kanserleriyle ilişkili bir dizi risk faktörü vardır. Başlıca risk faktörleri alkol tüketimi ve tütündür. Diğer risk faktörleri şunları içerir:
- İnsan papilloma virüsü (HPV) ve Epstein-Barr virüsü dahil olmak üzere bazı virüsler baş ve boyun kanserleriyle ilişkilendirilmiştir.
- Yaş, baş ve boyun kanseri özellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde daha yaygındır
- Cinsiyet, erkeklerin baş ve boyun kanserine yakalanma olasılığı kadınlardan üç kat daha fazladır
- Ağız hijyeni, dişeti hastalığı da dahil olmak üzere kötü ağız sağlığı, ağız boşluğu kanserleriyle ilişkilendirilmiştir
- Asbest, kuru temizleme çözücüleri veya belirli boya türleri gibi işle ilgili kimyasallara maruz kalma
- Sigara içmek
- Bağışıklık sisteminin, çeşitli nedenler ile zayıflaması
- Alkol içmek
- Aşırı tuzlu gıdaları sürekli kullanmak
- Güneşe çok fazla maruz kalma (dudakta cilt kanseri).
Baş ve boyun kanserlerinin tedavisi
Baş ve boyun kanserlerinin ana tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir: Cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi dir. Bu tedavilerden birine veya beraber kullanıldığı bir kombinasyon ile tedavi edilebilirsiniz.
Uygulanacak tedavi şeklini belirleyen durumlar:
- Tümörün tipi, boyutu ve yeri
- Yaşınız, tıbbi geçmişiniz ve genel sağlık durumunuz
- Kanserin yayılıp yayılmadığı ve ne kadar uzağa yayıldığı (metastaz)
- Yaşadığınız belirtiler ve yan etkiler.