Uyuz

Uyuz nedir ?

Uyuz, cilde giren küçük akarların (parazit) neden olduğu kaşıntı ve döküntü ile giden bulaşıcı bir cilt rahatsızlığıdır. Akar, yalnızca insan derisi üzerinde yaşar ve diğer hayvanlarda bulunan akarlardan farklıdır. 

Uyuz oldukça bulaşıcıdır (kişiden kişiye yayılır) ve aşırı derecede kaşıntılı kızarıklığa neden olur. Kaşıntılı döküntü, akarlara karşı oluşan alerjik bir reaksiyondan kaynaklanır.

Uyuz ile ilk bulaştan sonra kaşıntı gelişmeden önce bir ay veya daha fazla sessiz bir dönem olabilir. Bu nedenle uyuz bir kişiye ilk bulaştığında henüz kaşıntılı olmayabilir.

Uyuzun ana belirtisi, geceleri daha da kötüleşen yoğun kaşıntıdır. Ayrıca, akarların yuva yaptığı bölgelerde deri döküntülerine neden olur.  Vücudun her yerinde görülebilir ancak yetişkinlerde genellikle yüzü veya kafa derisini etkilemez.

Uyuz, herhangi bir yaştaki veya sosyal statüdeki herhangi bir kişiyi etkileyebilir. Bulaş, iyi kişisel hijyen veya temizlik ile önlenemez.

Uyuz Akarları nedir ?

Uyuz akarının latince ismi Sarcoptes scabiei adını alır. Yumurtalarını bıraktıkları derinin dış katmanına (epidermis) girmek için ağızlarını ve ön bacaklarını kullanırlar.

3 ila 4 gün sonra, bebek akarları (larvalar) yumurtadan çıkar ve yetişkinlere dönüştüğü deri yüzeyine doğru hareket eder.

Deri kıvrımları, parmak araları, tırnak altı, kasık bölgesi veya kalça çevresi veya göğüs kıvrımları gibi sıcak yerler gibi uyuz akarının büyümesi için uygun ortamlardır. Ayrıca kol saatlerinin, bileziklerin veya yüzüklerin altına da saklanabilirler.

Uyuz ne zaman olası kabul edilmelidir?

• Bilinen herhangi bir neden olmaksızın yeni, aşırı derecede kaşıntılı bir döküntü varsa
• Uyuz hastası olan biriyle temas olmuşsa
• Bir arkadaş, eş veya aile üyesi aynı anda kaşıntılı cilt hastalığı varsa
• Küçük çocukların ve bebeklerin ellerinde veya ayaklarında görülen kaşıntılı püstüller (küçük kabarcıklar veya irin içeren sivilceler) varsa
• Peniste kaşıntılı kırmızı nodüller veya şişlikler görülürse
• Deride özellikle ellerde küçük akar yuvaları (dalgalı çizgiler) görülebilirse.

Uyuz nasıl tedavi edilir?

Aynı evin tüm üyeleri aynı anda tedavi edilmelidir. Başarı, uyuz ilacı (uyuz tedavisinde kullanılan ilaç) seçiminden ziyade, tedavinin titizliğine ve adım adım tedavisine bağlıdır.

Permetrin içeren kremler, etkinliği ve düşük toksisitesi nedeniyle doktor kontrolü ile ilk tercih edilen ilaçlardan biri olabilir.

Kadınlarda uyuz tedavisinde herhangi bir krem ​​veya tablet kullanılmadan önce hamilelik ihtimali varsa doktor bilgilendirilmelidir.

Diğer tedaviler : Benzoil benzoat, kükürt veya krotamiton kremleri ve deriye uygulanan tedaviye yanıt alınamayan kişilerde ağızdan tedavi verilebilir. Tedaviye mutlaka doktor tarafından başlanmalıdır.

Permetrin ile uyuz nasıl tedavi edilir ?

• Yatmadan önce permetrin kremini boyundan aşağıya tüm vücuda uygulayın. Ortalama bir yetişkin vücudunu kaplamak için yaklaşık 30 mg (bir tüp) gerekir. Kremin sadece kaşınan bölgelere değil tüm vücuda sürülmesi önemlidir. Kremin tüm vücut bölgelerine özellikle dirseklere, göğüslere, kasıklara/genital bölgelere, eller ve ayaklara (tırnak altı dahil) sürüldüğünden emin olun. Gözden kaçan herhangi bir bölge uyuzun devam etmesine neden olabilir. Evdeki herkes kaşınmasa bile aynı anda tedavi edilmelidir.
• Krem, yıkamadan önce en az 8 saat (genellikle gece boyunca) bırakılmalıdır. Bu sekiz saatlik süre içinde eller yıkanırsa, krem ​​tekrar ellere sürülmelidir.
• Ertesi sabah (veya 8 saat sonra) tüm yatak çarşafları ve giysiler çıkarılmalı, değiştirilmeli ve akar ve yumurtalarını öldüreceği için sıcak su ile yıkanmalıdır. Eşyalar sıcak suda yıkanamıyorsa, kuru temizleme, ütüleme veya sıcak çamaşır kurutma da akar ve yumurtalarını öldürmenin etkili yöntemleridir.
• Belirtilen şekilde temizlenemeyen herhangi bir giysi veya yatak takımı plastik bir torbaya konulmalı ve en az 7 gün süreyle mühürlenmelidir. Bu süre zarfında akar ve yumurtalar ölecektir. Akarlar genellikle insan vücudundan yaklaşık 72 saat uzakta hayatta kalır.
• Uyuzdan kurtulma şansını en üst düzeye çıkarmak için tüm hane üyelerinin tedavisi (1 ila 4 arasındaki adımlar) 7 ila 10 gün sonra tekrarlanır.
• Permetrin kremi bazen cildi yakabilir veya tahriş edebilir. Bu şiddetliyse, kremi hemen yıkayın ve diğer tedavi seçeneklerini görüşmek için deri hastalıkları uzmanı ile iletişime geçin.

Yapılan tedavi mutlaka doktor kontrolü altında kullanılmalıdır. Kremin kullanımı bazı hastalarda ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Tedaviden sonra cilt neden hala kaşınıyor ?

Uyuz yukarıda belirtildiği gibi tedavi edildikten sonra kaşıntının 4 ila 6 hafta sürmesi yaygındır.

Tedaviden sonra kaşıntı/döküntülerin devam etmesinin birkaç nedeni vardır.

• Akarlara ve ürünlerine karşı alerjik reaksiyon, tüm akarlar öldürüldüğünde bile genellikle birkaç hafta sürer. Dermatolog bu kaşıntıyı yatıştırmak için bir krem ​​reçete edebilir. Uyuza bağlı oluşan kitlelerin tamamen temizlenmesi bazen birkaç ayı bulabilir ve dermatolog tarafından tedavi edilebilir. Uyuz sonrası kaşıntı veya kitleler bulaşıcı değildir.
• Uyuz tedavisi cildi tahriş edebilir ve tahriş edici dermatit gelişimine neden olabilir . Nemlendiricilerin ve banyo yağlarının kullanılması bu tür kaşıntıların giderilmesine yardımcı olabilir.
• Uyuzun tekrar bulaşması. Yakın temas yeterince tedavi edilmezse, uyuz ile yeniden bulaş meydana gelir. Bu nedenle tüm hane halkı üyelerine ve yakın fiziksel temaslara aynı anda ve kapsamlı bir şekilde davranılmalıdır.
• Tedavi doğru yapılmadığı için hala akarlar mevcuttur.
• Uyuz tedavisine direnç çok nadirdir.
• Kaşıntı birkaç hafta içinde geçmezse, cilt bir dermatolog tarafından yeniden muayene edilmelidir.

---