Skleroderma

Skleroderma veya Sistemik Skleroz nedir ?

Skleroderma hastalığı, ciltte sertleşme ve tipik olarak cilt değişiklikleri ile giden bir hastalıktır. Özellikle alt ekstremiteler ve kollar, dirsek ve yüz, boyun bölgesi etkilenir.

Bunun yanında sindirim sistemi, kalp, akciğerler ve böbrekler de skleroderma hastalığından etkilenmektedir. Vücudun birçok farklı bölgesi sklerodermadan etkilenebilir. Hastalık belirtileri ise kişiden kişiye büyük ölçüde değişir.

Skleroderma her yaş gurubunda ve cinsiyette görülebilir. Ancak 30 ila 60 yaşları arasında daha yaygındır. Ayrıca kadınlarda görülme olasılığı üç kat daha fazladır. Hastalığın nedeninin genetik ve çevresel nedenler faktöler olduğu düşünülsede, nedeni bilinmemektedir.

Skleroderma türleri

Deri ve diğer organların tutulumuna bağlı olarak iki skleroderma sınıflandırması vardır. Skleroderma tipleri: 

• Lokalize skleroderma: Cildi etkiler. İki tür lokalize skleroderma vardır: Morfea veya Lineer, her ikisinin de kendine özgü belirtileri vardır. Lokalize skleroderma, cildin eklem üzerindeki sertleşmesi nedeniyle bazen normal eklem hareketini kısıtlayabilir.
• Yaygın skleroderma (sistemik skleroderma veya sistemik skleroz olarak da adlandırılır): Cildin daha yaygın bir şekilde sertleşmesini içerir. İç organlar da etkilenebilir. Sistemik skleroz, bir otoimmün hastalıktır. Otoimmun süreç bağışıklık sisteminin aşırı aktivitesine bağlı olarak bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırdırdığı bir süreçtir.

Skleroderma belirtileri

Semptomlar kişiden kişiye değişecek ve sklerodermanın tipine ve varsa hangi iç organların dahil olduğuna bağlı olacaktır. Skleroderme belirtileri şu şekilde görülebilir:

• Cildin kalınlaşması ve sertleşmesi
• Ciltte renksiz yuvarlak lekeler
• Genellikle kaşıntılı cilt lezyonları
• Raynaud fenomeni, ekstremitelere, çoğunlukla el ve ayak parmaklarına kan akışını etkileyen bir durumdur. Özellikle soğuk veya duygusal stres ile parmak uçlarında morarma görülür.
• Kaslarda veya eklemlerde spazm ve ağrı
• Hazımsızlık, mide ekşimesi, ishal, kabızlık, yutma problemleri (disfaji).

Skleroderma tedavisi

Sklerodermanın kesin ve kalıcı bir tedavisi yoktur. Tedavi, hastalığın gösterdiği belirtileri hafifletmeyi amaçlar. Bölgesel skleroderma için cilde uygulanan steroid kremler reçete edilebilir. Ayrıca bazı anti-inflamatuar ağrı kesici ilaçlarda da reçete edilebilir. Skleroderma ile ilişkili akciğer hastalığı için özel ilaçlar da mevcuttur.

Sklerodermalı olan hastalara multidisipliner bir yaklaşım ile yaklaşılmalıdır. Dermatolog veya romatolog tarafından izlenmelidir. Ayrıca İmmünologlar, göğüs hastalığı uzmanları ve gastroenterologlar gibi diğer bölümlerde tedavi süreci içerisinde yer alabilir. 

Sklerodermanın yönetimi

Hastalığı yönetmek, şiddetine bağlıdır, ancak şunları içerebilir:

• ilaç: Raynaud fenomeninin belirtilerini azaltmak veya gastrointestinal sistem, akciğerler veya böbrekler gibi diğer etkilenen organları tedavi etmek için
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Soğuğa maruz kalmaktan kaçının, kalın giyinin ve sigara içmeyin. Bu önlemler Raynaud fenomenini ile yaşamanıza yardımcı olur
• Düzenli egzersiz, ancak eklemleri çok zorlamadan
• Stres yönetimi: Hastalığın getirdiği yaşam tarzı değişikleri veya kullandığınız ilaçlar nedeni oluşan stresi yönetmek için gerekirse psikolojik danışmanlık almak
• Gerekli ekipmanlar: Bazı hastalarda sklerodermanın etkileri, örneğin kapı kollarını kullanmak veya giyinmek gibi bazı eylemleri zorlaştırabilir. Ev veya çalışma ortamınızı değiştirmek ve yardımcı gereçler ve ekipman kullanmak yardımcı olabilir.