Özofajit

Özofajit veya Yemek Borusu İltihabı nedir ?

Özofajit, yemek borusu olarak da adlandırılan özafagusun iltihabi durumlarına verilen genel addır.

Özafagus üst ⅓ çizgili, alt ⅔ düz kastan oluşur. Lamina propia yerine adventisya bulunur ve bu tabaka gastrointestinal sistemde özefagus için mukozal bir bariyer görevi görür. Yemekler ağza alındıktan sonra yutma fazını geçmiş olur ve laringo-özofagial bileşkeye kadar ilerler.

Özofajit vakalarında yemek yerken lokmanın yutulması esnasında genellikle  göğüsde yanma hissi yaşanır.

Özafagusun iltihabına en sık bakteriyel, viral ya da mantar enfeksiyonları yol açar. Mukozal bariyer bütünlüğü bozulunca hastalık semptomları görülür. Gastroözefageal reflü hastalığında da mide içeriği geriye kaçtığı için özafagus mukozasında hasar oluşturacaktır. Özofajit tablosuna mide asiditesinin artmasına neden olabilmektedir.

Özofajit Belirtileri

Özofajitin çok farklı nedeni olsa da, hastalığın belirtileri büyük ölçüde aynıdır:

• Yemek yerken göğüs kemiğinin arkasında görülen göğüs ağrısı
• Yutma sırasında güçlük veya ağrı
• Yemek yerken, yiyeceğin boğaz takılı kalma hissi
• Göğüste ağrılı yanma hissi
• Yutkunma problemleri

Çocuklarda belirtiler farklı şekilde ortaya çıkabilir örneğin :

• Karın ağrıları
• Yemek yerken boğulma hissi veya öğürme
• Boğazda besinlerin kalması
• Yemek yedikten sonra kusma

Tedavi edilmezse özofajit, aşağıdakiler dahil bir dizi komplikasyona yol açabilir:

• Barett özofagusu : Yemek borusunun normal mukozası yani yüzeyi uzun süre aside maruz kaldığında, mukoza değişikliğe uğrar. Bu yeni yüzey aside daha dayanıklıdır. Ancak aynı zamanda özofagus kanserine daha yatkındır. Barrett's özofagusu teşhisi konan yaklaşık 20 kişiden biri özofagus kanseri geliştirir.

• Yemek borusunun daralması : Yemek borusunun darlığı olarak da bilinir, bu daralma tipik olarak özofagusun hasarlanmasına bağlı olarak oluşur. Bu durum kalıcı yutma güçlüğü, potansiyel solunum zorluklarına yol açabilir ve yemek borusunun ileri dönemlerde fonksiyonunu yerine getirmesinde sorunlar ortaya çıkarabilir.

• Özofagus dokularının yırtılması : Özofajiti olan kişilerde boğaz dokuları öğürme yoluyla (yiyecek sıkışması veya kusması) veya endoskop takılması gibi test edilirken hasara daha yatkındır. .

Özofajit tipik olarak durumun altında yatan nedene göre kategorize edilir. Yemek borusunun tahriş olmasına veya iltihaplanmasına neden olan herhangi bir durum özofajit olarak sınıflandırılsa da, aşağıdaki nedenler en yaygın olanlardır. 

İlaca bağlı özofajit

Bir dizi farklı oral ilaçlar, çok uzun süre temas halinde kalırlarsa yemek borusu dokusunda tahrişe veya hasara neden olabilir. Hapları çok az veya hiç su olmadan yutmak veya belirli ilaçları kullandıktan sonra su içmemek, hap veya ilacın kalıntısını uzun süre yemek borusunda bırakabilir.

İlaca bağlı özofajit için diğer potansiyel risk faktörleri arasında, yatarken ilaç almak, uykudan hemen önce ilaç almak gibi nedenler sayılabilir. 

İlaca bağlı özofajit ile bağlantılı ilaçlar şunları içerir:

• Antibiyotikler : Doksisiklin, tetrasiklin ve diğerleri
• Bifosfonatlar : Osteoporoz tedavisinde kullanılır
• Ağrı kesiciler : Aspirin, ibuprofen ve naproksen
• Potasyum Klorür : Potasyum eksikliğini tedavi etmek için kullanılır
• Kinidin : Kalp antiaritmisinde kullanılan bir ilaç

Eozinofilik Özofajit

Eozinofiller, alerjik reaksiyonlarda rol oynayan özel beyaz kan hücreleridir. Eozinofilik özofajitli bir kişi bir gıda veya başka bir alerjenle karşılaştığında, vücut bu alerjene aşırı tepki verir ve onunla savaşmaya çalışır. Sonuç olarak eozinofiller yemek borusunun iç yüzeyinde birikir.

Eozinofilik özofajitin 1000 kişide yaklaşık birini etkilediğine inanılıyor, ancak alerjisi olan kişilerde olduğu gibi örnekler artıyor gibi görünüyor.

Eozinofilik özofajitli kişilerin yaklaşık% 75'inde astım veya saman nezlesi (alerjik rinit) gibi başka alerjik durumlar vardır. Yaygın Eozinofilik özofajitli tetikleyicileri şunları içerir:

• Yumurtalar
• Süt
• Yer fıstığı
• Polen
• Kabuklu deniz ürünleri
• Soya
• Fındık ağacı
• Buğday

Enfeksiyöz Özofajit

Enfeksiyöz özofajit genellikle HIV / AIDS ile yaşayanlar veya kanser için kemoterapi veya radyasyon tedavisi gören kişiler gibi bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde ortaya çıkar. Herhangi bir viral, bakteriyel veya fungal enfeksiyon, potansiyel olarak enfeksiyöz özofajite neden olabilir.

Enfeksiyöz özofajitin en yaygın nedenlerinden biri, ağızda yaşayan bir mantar olan Candida albicans'tır. Bu tür enfeksiyonlar en yaygın olarak düşük bağışıklık sistemi, diyabet, kanser veya antibiyotik veya steroid ilaç kullanan kişilerle ortaya çıkma eğilimindedir.

HIV / AIDS ve kanser tedavilerine ek olarak, nakil alıcıları için veya lupus gibi otoimmün hastalıkları olan kişilere yardımcı olmak için kullanılan immünsüpresif ilaçlar da enfeksiyöz özofajit riskini artırabilir.

Lenfositik Özofajit

Lenfositik özofajit, yeni keşfedilen ve tam olarak anlaşılamamış bir kronik özofajit formudur ve birçok yönden hastalığın gelişime ve belirtileri Eozinofilik özofajiti taklit eder, ancak gerçek enflamatuar süreç açısından farklılık gösterir. 

Eozinofilik özofajit, eozinofillerin birikmesinden kaynaklanırken, lenfositik özofajit, yemek borusunun iç yüzeyinde lenfositlerin (lenfatik sistemle ilgili özel beyaz kan hücreleri) birikmesi ve varlığından kaynaklanır. 

Lenfositik özofajitin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak bazı çalışmalar, Gastro-özofageal Reflü Hastalığı (GÖRH) ve Crohn hastalığı da dahil olmak üzere diğer enflamatuar veya özofageal durumlarla bir miktar ilişki olduğunu göstermiştir .

Reflü Özofajit

Yemek borusunun alt kısmı, özofagus sfinkteri olarak bilinen kapak benzeri bir yapı içerir, mideyi kapatmak, içerdiği asitlerin boğaza girmesini önlemek için tasarlanmıştır. 

Bu sfinkter, kapanmaması gerektiğinde veya düzgün kapanmayıp açıldığında, kısmen sindirilmiş yiyecekler ve mide asidi de dahil olmak üzere mide içeriği yemek borusuna geçebilir. Bu durum Gastroözofageal reflü olarak bilinir.

Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), gastroözofageal reflünün sık ve devam ettiği bir durumdur. Uzun süreli reflü, yemek borusu dokusunun iltihaplanmasına yol açabilir ve kalıcı hasar yemek borusunun hasarlanması ile sonuçlanabilir.

GÖRH veya gastroözofageal reflü riskini artırabilecek risk faktörleri şunları içerir:

• Fazla kilolu veya obez olmak. Hamilelikten alınan ekstra kilo, GÖRH / reflü özofajit riskini de artırabilir.
• Uyumadan veya yatmadan hemen önce yemek yemek
• Aşırı alkol, kafein, çikolata ve nane aromalı gıda tüketimi
• Yemeklerde yağlı öğünleri çok fazla tüketmek
• Sigara içmek

Aşağıdakiler dahil olmak üzere bazı yiyecekler GÖRH veya reflü özofajit belirtilerini şiddetlendirebilir:

• Alkol
• Kafein
• Çikolata
• Turunçgiller veya meyve suları
• Sarımsak ve soğan 
• Nane aromalı yiyecekler.
• Baharatlı yiyecekler 
• Domates bazlı yiyecekler.

Tedavi

Özofajit tedavisi hastaların belirtilerini azaltmak ve gelişebilecek komplikasyonları azaltmak gibi iki ana prensibe odaklanır. Tedavi genel olarak :

Reflü özofajit tedavisi

• Mide asiditesini azaltan mide ilaçları
• Cerrahi , özofagusun alt ucunda ki sfinkteri daraltarak asidin mideden özofagusun mideden dışarı çıkmasını önlemek amacı ile uygulanabilir.

Eozinofilik Özofajit  tedavisi

• Proton pompa inhibitörleri
• Steroid kullanımı
• Alerjen yiyeceklerden uzaklaşmak

İlaçlara bağlı özofajit ise alternatif bir ilaç kullanmak seçenekler arasında olabilir. Bu ilaçların kullanılması kaçınılmaz ise farklı alım yolları denenebilir. Örneğin damar yolundan antibiyotik alınabilir.